انتخاب ساختگاه

مکان یابی سد زیرزمینی درحوضه رودخانه فصلی گرماب در محل ایستگاه تحقیقات گلستان انجام گردید. این طرح به منظور بررسی و شناخت مکان های مناسب برای احداث سد زیر زمینی، با هدف کنترل و ذخیره سازی جریان آب زیر سطحی رودخانه، به منظور تامین آب مورد نیاز ایستگاه و عرصه های تحقیقاتی پژوهشگران، اجرا شد. این تحقیق برپایه مطالعه اسناد، منابع، پژوهش های صحرایی، حفاری و نمونه برداری از آب وخاک و انجام آزمایش های لازم به انجام رسید. بررسی گسترش برونزدهای سنگی حوضه، وجود پی سنگ نفوذ ناپذیر میکاشیست را نشان دادکه در حوضه باعث هدایت جریان زیر سطحی بر روی آن گردیده و عامل اصلی تغذیه چشمه های گرماب با دبی متوسط 5/8 لیتر بر ثانیه در انتهای خروجی حوضه است. مکان یابی ساختگاه برپایه میزان آب زیر سطحی و محل های مناسب برای تشکیل مخازن طبیعی آب در طول آبراهه اصلی و بر اساس خصوصیات پی سنگ، تغییرات حجم آبرفت، تخلخل موثر و شیب بستر صورت گرفت. این بررسی ها نشان داد که انباشتگی رسوبی در طول رودخانه اصلی در سه محل مشاهده میگردد. این سه نقطه به عنوان گزینه های پیشنهادی به شکلی دقیق تر بررسی شد و بر اساس درجه اهمیت، اولویت بندی و برای اجرا پیشنهاد شدند؛ به طوری که حجم آب قابل کنترل و ذخیره سازی در گزینه های I، II، III به ترتیب 147000، 158400، 196000 متر مکعب در سال محاسبه گردید. بهره برداری، کنترل و ذخیره سازی آب در مخازن این سدها می تواند مشکل کمبود آب در ایستگاه را برطرف سازد.

در سالیان اخیر، توجه ویژه ای به اصول توسعه پایدار به عنوان رویکردی جامع با هدف بهبود کیفیت زندگی، در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شده است که دراین میان، گردشگری یکی از زمینه های بسط توسعه پایدار محسوب می گردد. سهم عمده ای از مساحت کشور ایران به مناطق کویری و بیابانی جذاب اختصاص یافته که باعث می شود قابلیت تبدیل به یکی از بهترین مقاصد گردشگری کویری را داشته باشد. مبانی نوین توسعه پایدار، حول محور توسعه بومی و بهره گیری از تنوع های مکانی- فضایی استوار است و از این منظر، درکنار احترام به ویژگی های طبیعی، فرهنگی- اجتماعی و میراث معماری مناطق کویری، می توان به توسعه پایدار این مناطق دست یافت. درکنار بستر طبیعی موجود در مناطق کویری و جذبه فراوان آن برای طیف های گسترده ای از انواع گردشگری، باید مجموعه های گردشگری- اقامتی در این مناطق وجود داشته باشند که ضمن خدمت رسانی به مردم بومی، به عنوان مقصد اسکان گردشگران در این مناطق انتخاب شوند. ساخت و طراحی مجموعه های گردشگری- اقامتی از ابعاد مختلفی تشکیل می گردد که باتوجه به ماهیت موضوع و بستر طراحی، انتخاب ساختگاه مناسب را می توان اولین قدم و یکی از مراحل مؤثر بر نتیجه نهایی طراحی دانست. حال پرسشی که در ذهن متبادر می گردد این است که روند منطقی این انتخاب به چه صورت می تواند انجام پذیرد. عوامل مؤثر بر انتخاب نهایی چیست و درنهایت، میزان تأثیرگذاری آنها چگونه مشخص خواهد شد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه پیشنهاد مسیری منطقی برای انتخاب ساختگاه مناسب مجموعه های گردشگری- اقامتی کویری ازمیان مجموعه ای مشخص از انتخاب ها به صورت قیاس منطقی است. در این پژوهش، معیارهای موردِمطالعه براساس مطالعات انجام شده توسط سایر محققین و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان ازطریق پرسش نامه های خبره انتخاب شده و در مرحله بعد، براساس روش PHA (روش تحلیل سلسله مراتبی در تصمیم گیری)، به بررسی معیارها و اثرگذاری آنها بر فرایند انتخاب ساختگاه اقدام شده است. به منظور مشخص شدن کارکرد منطق پیشنهادی، شهرستان خوروبیابانک در استان اصفهان به عنوان یکی از مناطقی که قابلیت ایجاد گردشگری کویری را دارد، به عنوان بستر مطالعاتی بررسی و سپس ازمیان شش گزینه مشخص شده در این شهرستان، منطقه موردِنظر در روستای مصر به عنوان گزینه نهایی انتخاب شده است.