روش ای پی ام

حوضه آبریز ویلادره در استان اردبیل و شرق توده آتشفشانی سبلان و در شمال شهر توریستی سرعین واقع شده است. طول رودخانه ویلادره 75/35 کیلومتر است که حوضه ای را به مساحت 3/37 کیلومتر مربع زهکشی می نماید. در سال های اخیر به دلایل متعدد میزان فرسایش در حوضه آبریز ویلادره چای افزایش یافته است. برای آگاهی از میزان فرسایش و نیز جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش رسوب زایی این مطالعه انجام شده است. هدف کلی تحقیق، بررسی میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه و پی بردن به مناطق حساس از نظر فرسایش است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش(ای پی ام) استفاده شده است. ابزارهای گردآوری اطلاعات، انواع نقشه ها، روش مشاهده و منابع کتابخانه ای هستند. در این مطالعه با استفاده از روش ای پی ام ( Erosion Potential Method ) میزان فرسایش در هر یک از زیر حوضه ها (4 زیر حوضه) بررسی شده است . نتایج مطالعه نشان می دهد به دلیل شیب زیاد در قسمت های بالا دست حوضه، (حوضه آیران دره)، در این قسمت شدت فرسایش زیاد است (شدید)؛ اما در قسمت پایین دست حوضه (حوضه های ویلادره، اردی موسی و شمال اردی موسی) به علت شیب کم که باعث کاهش سرعت جریان آب می شود، شدت فرسایش زیاد نیست (متوسط). میزان فرسایش ویژه در کل حوضه 3/10 تن در هکتار در سال و در زیر حوضه های آیران دره، ویلادره، اردی موسی و شمال اردی موسی به ترتیب 3/14، 7/8، 6/8 و6/8 تن در هکتار در سال محاسبه شده است. توان رسوب دهی سالانه در کل حوضه مورد مطالعه 29008 متر مکعب در سال، و برای هریک از زیر حوضه های فوق الذکر به ترتیب 10331، 7912، 5676 و 5179 متر مکعب در سال به دست آمده است. علت زیاد بودن فرسایش ویژه و توان رسوب دهی در زیر حوضه آیران دره نسبت به حوضه های دیگر شیب زیاد و حساسیت سنگ ها نسبت به فرسایش است. در حالی که در دیگر حوضه ها عامل شیب اثر عوامل موثر دیگر را در تولید رسوب کاهش داده و باعث پایین آمدن توان رسوب دهی آنها شده است.