شریعت ایمان

شریعت به معنای اعمال و آداب عملی، جایگاه مهمی در ادیان دارد. از کتاب مقدس، دو نوع الهیات و به تبع آن، دو نوع دیدگاه در مورد شریعت حضرت عیسی علیه السلام میتوان استنباط کرد: بنابر دیدگاه اول، تأکید و توجه حضرت عیسی علیه السلام بر اصلاح شریعت موسوی است، نه نفی شریعت گذشته. شریعت عیسوی ـ اگر بتوان به آن شریعت جدید گفت ـ بر پایه شریعت موسوی قرار گرفته است، نه بر مبانی کاملاً مخالف و مغایر با آن. این دیدگاه با آموزه های اسلامی همخوانی بیشتری دارد. برخلاف این نگاه، بنابر دیدگاه دوم تحولی اساسی در الهیات و شریعت موسوی رخ میدهد؛ زیرا با آمدن عیسی و فدیه شدن او به خاطر گناه ذاتی انسان، شریعت جدیدی جایگزین شریعت پیشین میگردد که شریعت ایمان خوانده میشود و تفاوت های بنیادین با شریعت موسوی دارد. این مقاله با رویکرد تحلیلی و نظری و با هدف بررسی شریعت در مسیحیت نگاشته شده است و چنین به نظر میرسد که هرچند از سخنان پولس درباره شریعت ایمان، میتوان نفی مطلق شریعت «اعمال» را برداشت کرد؛ اما به مرور، شریعتی با اعمال حداقلی جایگزین شریعت موسوی شد. به نظر میرسد شریعت جدید با اشکالات جدی مواجه است.

پولس که باید شاکلة مسیحیت کنونی را ساخته و پرداختة اندیشه های او دانست، در راستای رسالت شبانی و تکلیفی که برای رساندن پیام انجیل بر خود واجب می دانست، نامه هایی را با این مضمون به افراد و گروه های مختلف نوشت که نجات، نه از راه عمل به شریعت، بلکه فقط از راه ایمان به دست می آید. او نام گفتمان خود را «شریعت ایمان» نهاد و آن را شریعت حضرت عیسی علیه السلام معرفی کرد. اکنون با انکار شریعت و انحصار حصول نجات در ایمان، آیا فرقی میان انجام عمل نیک یا بد وجود خواهد داشت یا خیر؟! این مقاله با هدف یافتن پاسخ این پرسش، با روش توصیفی تحلیلی به مطالعة دوبارة نامه های پولس پرداخته و به این نتیجه رسیده است که پولس درصدد است با گفتمان نه چندان منسجم خود، از راه اخلاق، مسیحیان را از ارتکاب عمل زشت بازدارد و به آنان بفهماند که اگرچه عمل در نجات دخلی ندارد، اما یک مسیحی واقعی نباید به خود اجازة گناه بدهد؛ چون برای امور فراتری آفریده شده است.