حروف المعانی

إنّ حروف المعانی تلعب ـ بلا شک ـ دوراً وظیفیاً فاعلاً وخطیراً فی اللغة العربیة، وهو الدور الدلالی المعنوی. بحیث لا یمکن فهم المعانی القرآنیة السامیة، والمعانی الناتجة عن الاستعمالات المختلفة فی اللغة العربیة شعراً ونثراً، ولا یمکن درک تلک المعانی وفهمها فهماً صحیحاً إلّا بعد العلم بالأدوار الوظیفیة الدلالیة التی تلعبها حروف المعانی فی استعمالاتها المختلفة، ونظراً لهذه الأهمیة الکبیرة فإننا اخترنا لبحثنا هذا من حروف المعانی (لولا)، فبدأت هذه المقالة بالإجابة علی السؤال التالی: هل وضع هذا الحرف (لولا) مرکباً أو وضع بسیطاً؟ وهل وقع اختلاف فی ذلک؟ ثم تناول البحث أنواع (لولا) واستعمالات کل نوع، فکانت أنواع (لولا) غیر الامتناعیة خمسة، کما یحاول البحث بیان الاختلاف الواقع فی إعراب الاسم الذی بعد (لولا) الامتناعیة، وفی إعراب الضمیر الواقع بعدها فی بعض استعمالاتها.

برای هر حرف در زبان مبدأ، چند معادل در زبان مقصد با نقش ها و ترجمه های متفاوت وجود دارد. از این رو، انتخاب معادل برای آن حرف، متناسب با نقشی که آن حرف ایفا می کند، از میان انواع نقش هایی که به ذهن خواننده می آید، یکی از مشکلات حوزه ترجمه است. حرف «واو»، از حروف یک حرفی است، که دارای جایگاه ویژه و متمایز از سایر حروف می باشد، زیرا انواع مختلفی را در بر دارد که بسیار شبیه به یکدیگر هستند، به طوری که گاه به دلیل این شباهت از نظر نقش، اشتباه گرفته می شوند و هر یک از آن ها به جمله، معانی متفاوتی می بخشد. بنابراین، در این پژوهش، انواع «واو» در زبان عربی و استعمالات آن در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته و در ترجمه های فولادوند، الهی قمشه ای و رضایی تطبیق داده شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که: فولادوند در برابریابی «واو» عطف، معیت و قسم درست عمل کرده است. الهی قمشه ای در برابریابی «واو» حالیه، ثمانیه و قسم صحیح عمل کرده است. و رضایی در برابریابی«واو» استئنافیه، ثمانیه و قسم، عملکرد صحیحی داشته است. در حالت کلی در برابریابی انواع "واو" ترجمه فولادوند از صحت بیشتری برخوردار است.