محمدجواد عربیان

 نظر به مزایای حمله سایبری، به عنوان یک روش نوین جنگی در مقایسه با روش های متعارف و سنتی؛ توجه کشورهای مختلف در سال های اخیر به این پدیده جلب شده و ازآنجاکه تلاش های برخی کشورها و مجامع بین المللی برای نظام مندسازی ابزارها، شیوه ها و اثرات این سبک حمله و مخاصمه هنوز با عنایت به عدم اجماع و وفاق جامعه جهانی، منتهی به یک سند بین المللی نشده است؛ حقوقدانان بین المللی را در مواجهه با این پدیده و آثار مخرب آن بر زیرساخت های مهم و حیاتی کشورها و دفاع از حقوق ملت ها در مقابل حملات سایبری با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است. در حال حاضر قواعد حقوقی فراوانی بر وضعیت هایی که دولت هامی توانند متوسل به زور شوند[1]و چگونگی توسل به زور توسط آنها در مخاصمات مسلحانه[2]، حاکم است. برخی از این قواعد، قابل تطبیق بر حملات سایبری به طور خاص نیست؛ همانند قواعد مرتبط با حمایت از مجروحان، بیماران و غریقان. دیگر قواعد مشتمل بر اصول کلی است که حملات سایبری را هم در برمی گیرد؛ اصولی همانند ممنوعیت توسل به زور، تفکیک، ضرورت نظامی، تناسب و... . بااین وجود، به نظر می رسدفاصله ی بین سلاح های متعارف نظیر سلاح های بیولوژیکی و شیمیایی و روش های انجام حملات سایبری می تواند بسیار زیاد باشد. این نوشته نگاهی کلی به دو اصل ممنوعیت توسل به زور و اصل تفکیک داشته و دشواری تطبیق آن ها بر حملات سایبری را مورد بررسی قرار می دهد.