حسین حامدپور دارابی

افزایش جمعیت، گسترش شهرها و حاشیه نشینی، گشت و گذار و بهره گیری از فضاهای تفرجی اطراف شهرها را الزام آور کرده است. پوشش جنگلی دست کاشت اطراف شهرها، می تواند علاوه بر منافع زیست محیطی بخشی از نیاز تفرجی مردم شهر را نیز پاسخگو باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر سعی دارد معیارها و سنجه های طراحی مناظر جنگلی در منطقه خلیجی - عمانی را شناسایی و برای استفاده بوم گردی معرفی نماید. نوع این پژوهش، اکتشافی و مبتنی بر جمع آوری داده در چهار معیار و به روش دلفی در سالهای 1400 و 1401 انجام شد. معیار اکولوژی، دارای چهار زیرمعیار و 25 سنجه؛ معیار اقتصادی، دو زیرمعیار و 10 سنجه؛ معیار اجتماعی، دو زیرمعیار و نه سنجه و معیار زیرساخت ها دارای دو زیرمعیار و 27 سنجه بود. پس از دو دور به روش دلفی، اعمال نظرات متخصصین و محاسبه میانگین امتیازات، چهار معیار، ۹ زیرمعیار و 62 سنجه برای طراحی بوم گردی جنگل های دست کاشت در رویشگاه خلیجی- عمانی شناسایی شد. جمع بندی نتایج نشان داد که معیارهای اجتماعی، اقتصادی، اکولوژی و زیرساخت ها ، به ترتیب با امتیاز 1/35، 0/35، 1/33، 1/30 دارای اولویت هستند. بر اساس اختلاف ناچیز معیارهای اجتماعی و اقتصادی می توان عنوان داشت که در طراحی چنین مقاصد بوم گردی ، آگاهی، رفاه، درآمد، معیشت جوامع محلی، بهره وری از بوم گردی و سرمایه گذاری در منطقه بیشترین اهمیت را دارا بوده و باید در اولویت قرار گیرد.