آسیه فیروززاده

هدف و موضوع: عصر اموی از دوره های سخت و دشوار حیات شیعیان محسوب می شود. در این عصر، حکمرانان در سرکوبی شیعیان از هیچ اقدامی فروگزار نکردند و در سوی دیگر شیعیان نیز برای بقای مکتب خویش مقاومت و جانفشانی ها کرده و شهدای بسیار دادند که اتفاقا بسیاری از آنان در صحنه های نبرد نبوده است. با این وصف هم ابعاد و هم پیامدهای کشتار شیعیان در خارج از میدان جنگ مشخص نیست و تاکنون تحقیق مبسوطی در این زمینه صورت نپذیرفته است. لذا پژوهش حاضر درصدد بررسی دو موضوع برآمده است: نخست احصا و بازنمایی مجدد برخی ابعاد و میزان کشتار و آزار شیعیان خصوصا در خارج از میادین جنگ و پس از آن پرداختن به پیامدهای سرکوبی و کشتار ایشان در این عصر و آسیب هایی که دامنگیر شیعیان شده است. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن تاریخی و توصیفی تحلیلی می باشد. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است و ابزار گردآوری آنها نیز علاوه بر کتابخانه: اینترنت، نرم افزارها و بانک های دیجیتالی منابع و مقالات مرتبط با تاریخ صدر اسلام و پژوهش های مبتنی بر آن است. روش پژوهش نیز متضمن روش تاریخی است. یافته ها و نتیجه ی تحقیق نشان می دهد کشتار شیعیان توسط بنی امیه پیامدهای بسیار اثرگذاری در تاریخ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی این مذهب داشت. از سویی توانست به انسجام درونی شیعیان کمک نماید، اما از سوی دیگر در عرصه اجتماع آنان را به حاشیه راند، در عرصه فرهنگ به رشد تقیه و باطنی گری کمک کرد و در عرصه اقتصاد، موجب تضعیف بنیه های اقتصادی ایشان شد.