ریحانه علوی طبائی

بنابر ضرورت فهم معنا در تحلیل عبارات و به منظور فهم صحیح سخنان گوینده، توجه به بافت یکی از ضروری ترین مباحث در معناشناسی است؛ ازاین رو زبان شناسان در مطالعاتِ معنی شناسی از دو منظر به بافت توجه می کنند. دسته اول معتقدند معنی جمله، جدا از هر بافتی قابل تعیین است و دسته دوم مانند فرث به نظریه بافتِ موقعیتی اعتقاد دارند. وی معتقد است تمامی عناصر تشکیل دهنده کلام از جمله شخصیت گوینده و شنونده و محیط اجتماعی و غیره باید بررسی شود تا بدین طریق بتوان به فهم و درک درست از عبارت رسید. بدین منظور مقاله حاضر سعی دارد تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کمک نظریه فرث نقش بافت در کاربرد حروف جر و میزان اهمیت آن را در معنا آفرینی، میان برخی آیات متشابه مورد کنکاش قرار دهد. بعد از تحلیل های صورت گرفته این نتیجه حاصل شد آیات متشابهی که تنها تفاوت آنها در حرف جر است، معنایی متفاوت ایفاء کرده اند که متأثر از سیاق و بافت آیات است؛ به گونه ای که به طور مثال حرف علی و إلی با دو سیاق جدا ومعنای متفاوت اما در دو آیه مشابه قرار گرفته اند و نیز حرف باء و لام به همین شکل است.