احمد نوری سوا

ضرورت اجرای کیفر جهت حفظ کیان و حیات جامعه امری خدشه ناپذیر است اما نباید فراموش کرد که مجازات نسبت به انسان اعمال می شود. همین امر ایجاب می کند اقداماتی که بعنوان کیفر بکار گرفته می شود با رعایت شأن و مقام انسانی افراد، کارکرد اصلاحی و تربیتی نیز، دارا باشد. دست اندرکاران عدالت کیفری قادر هستند، با ارزیابی همه جانبه بزه، شخصیت طرفین و مصالح جامعه، نسبت به اقتضاء یا عدم اقتضاء اقدام های تعقیب کیفری و حتی در صورت تعقیب، با معلق کردن اجرای مجازات، یا تعویق صدور رأی، به منظور بازپروری شخصیت مجرم، اتخاذ تصمیم نمایند. بدین ترتیب نوع تصمیم اتخاذیِ مجریان عدالت کیفری، تأثیر به سزایی در امر بازپروری خواهد داشت. بنابراین سوال اصلی این است که میان شخصیت افراد و اقدامات کیفری معمول نسبت به آنها، تناسبی وجو د دارد؟ که با روش توصیفی بدان پاسخ خواهد داد که ضمانت اجراهای کیفری اگر بدون توجه به شخصیت افراد تعیین شود می تواند تأثیرهای منفی بیشماری در روند اصلاح بجا گذارد. بدین منظور می بایست تمامی اقدامات کیفری در تمامی مراحل رسیدگی متناسب با شخصیت افراد به اجرا درآید. اهدافی پژوهش حاضر، تبیین جایگاه پرونده شخصیت بزهکاران باتوجه به پذیرش اصل فردی کردن مجازات ها در حقوق کیفری ایران و توجه قانون مجازات اسلامی به شخصیت مجرمان، خصوصاً در باب مجازات های تعزیری و بازدارنده می باشد. یافته های نشان می دهد که بازپروری بزهکاران از مهمترین اهداف نظام های عدالت کیفری بوده که در پرتو این تحول جدید بگونه ای بهتر محقق می شود. زیرا دست اندرکاران عدالت کیفری به دلیل انعطاف این راهبرد امکان گذر از روش های سنتی پاسخ دهی را یافته و در نتیجه از سایر ظرفیت ها برای بکارگیری پاسخ های مناسب تر بهره می گیرند.