علیرضا سریری

در بین سال های 1354 تا 1356 کاوه گلستان مجموعه عکسی را به عنوان روسپی ثبت و ارایه کرد. در رابطه با زنان روسپی یا همان کارگران جنسی در بین سال های قبل از انقلاب، فیلم های سینمایی بسیاری با این مضمون ساخته شد؛ فیلم هایی از جریان «فیلم فارسی» که فاقد ارزش های هنری بودند و البته فیلم هایی از جریان «موج نو سینمای ایران» که با نگاهی متفاوت و دارای ارزش های هنری توسط فیلم سازان خلاق با دیدگاه نو و ژرف ساخته می شدند که در این مقاله، مجموعه عکس های روسپی کاوه گلستان، «مستند قلعه» ساخته کامران شیردل و فیلم های سینمایی «طوطی» ساخته ذکریا هاشمی و سینمایی «دشنه» ساخته فریدون گله که هر دو این فیلم های سینمایی حاصل جریان موج نو سینمای ایران می باشد که از ابعاد مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه مجموعه روسپی گلستان با بیش از 40 سال از ثبت آن هنوز مورد بحث منتقدین و هنرمندان و علاقه مندان است، ضروری دانستم این مجموعه را با آثاری که محصول همان دوره تاریخی با همین مضمون در یک مدیوم متفاوت، مورد نقد و بررسی قرار دهم. کاوه گلستان، کامران شیردل، فریدون گله و ذکریا هاشمی و بسیاری از هنرمندان آن دوره با توجه به چنین معضلات اجتماعی و مصائب آن در وهله اول، برای خود زنان روسپی و در مرحله بعد، برای سایر افراد جامعه از کنار این واقعیت اجتماعی نگذشته اند و آن را نادیده نگرفته اند. پرداختن به این مقوله از جانب هنرمندان موجب شد مسئولین وقت برای این زنان خدمات اجتماعی مثل بیمه، بهداشت و آموزش درنظر بگیرند و این زنان از حمایت های اجتماعی برخوردار شوند و از مورد خشونت و تحقیر قرار گرفتن تا حدودی مصون بمانند.