افشین عسکری زاد ماسوله

مقدمه: بسیاری از برنامه ریزان توسعه از فعالیت گردشگری روستایی به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار یاد می کنند و در این راستا می کوشند، با شناسایی مزیت ها و محدودیت های روستایی و امکان سنجی فعالیت گردشگری در این نواحی و نیز برنامه ریزی اصولی، نقش موثری در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی برعهده گیرند.هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر توسعه الگوی گردشگری نواحی روستایی شهرستان ماسال می باشد.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و دارای ماهیت اکتشافی از نوع کیفی-کمّی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دهیاران و کارشناسان شورای اسلامی روستاهای هدف گردشگری شهرستان ماسال می باشد که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از مصاحبه های عمیق به صورت سوال های باز و سپس ساخت پرسشنامه محقق ساخته، استفاده گردید. در روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش کدگذاری، روش آماری توصیفی شامل میانگین، انحراف استاندارد و روش آماری استنباطی شامل آزمون فریدمن و تحلیل مسیر بارهای عاملی با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS استفاده گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مطالعاتی در پژوهش حاضر، شهرستان ماسال می باشد.یافته ها: یافته ها نشان داد، جاذبه های طبیعی نواحی روستایی شهرستان ماسال با ضریب مسیر 89/0 نسبت به سایر عوامل اثر مستقیم و بسیار مهمی در الگوی گردشگری روستایی شهرستان ماسال دارد.نتایج: نتایج نشان داد که الگوهای اصلی گردشگری در نواحی روستایی شهرستان ماسال شامل اکوتوریسم، گردشگری تاریخی و گردشگری مذهبی می باشد. که از جمله عوامل تاثیرگذار در این زمینه موقعیت جغرافیایی و اقلیم روستاها، قابلیت و محدودیت های روستا به صورت مستقیم و منافع گردشگری، اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی و اقدامات مسئولان در جهت توسعه گردشگری به طور غیرمستقیم بر الگوی گردشگری روستایی این نواحی اثرگذار است.

مقدمه: امروزه توسعه گردشگری در شکل انبوه و خودجوش با اثرگذاری بر بنیانهای اقتصادی روستایی، اثرات و پیامدهای گوناگونی به دنبال داشته است. هدف:  هدف از پژوهش حاضر تحلیل تطبیقی الگوهای گردشگری و پیامدهای اقتصادی اجتماعی آن بر نواحی روستایی شهرستان ماسال و سیاهکل می باشد. روش شناسی :  پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت استقرایی-قیاسی است .جامعه آماری پژوهش کلیه دهیاران و کارشناسان روستاهای هدف گردشگری شهرستان ماسال و سیاهکل می باشند که برهمین اساس از هر شهرستان 20 روستا که گردشگران در آنجا دارای بیشترین بازدید و اقامت شبانه را داشتند به عنوان نمونه و هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر به صورت اسنادی و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات نیز علاوه بر مصاحبه و مشاهده استفاده از پرسشنامه می باشد که روایی شاخص ها در آن با نظر کارشناسی اساتید مربوطه تایید شد. همچنین با توجه به اینکه میزان آلفای کرونباخ برای تمامی متغیرهای تحقیق بالاتر از 7/0 و برابر(824/0) به دست آمد از این رو پایایی پرسشنامه نیز قابل قبول است. داده های به دست آمده  در محیط نرم افزاری SPSS  با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مطالعاتِی پژوهش، شهرستان های سیاهکل و ماسال می باشد. یافته ها و بحث:   یافته های بدست آمده از آزمون فریدمن نشان داد که بین متغیرهای پیامدهای اقتصادی – اجتماعی ناشی از الگوهای توسعه گردشگری روستایی شهرستان ماسال و سیاهکل از دیدگاه مدیران و کارشناسان تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری:  نتایج نشان داد که شکل گیری و گسترش گردشگری در نواحی روستایی شهرستان های ماسال و سیاهکل و نواحی اطراف آن به صورت خودجوش و بدون برنامه ریزی و مدیریت مناسب بوده است و به این علت، با ترکیبی از پیامدهای مطلوب و نامطلوب همراه بوده است که بعضاً موجب برخی دگرگونی های فضایی و اجتماعی اقتصادی شده است.