فرهاد فرجی

کاربرد خطوط لوله، اثرگذارترین و ایمن ترین روش جابه جایی کلان فرآورده های یفتی از پالایشگاه به مراکز ذخیره سازی و پخش است. برنامه ریزی کارا و بهینه در خطوط لوله چندفرآورده ای از ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی و راهبردی اهمیت دارد. در این پژوهش، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد درست مختلط با چارچوب زمان پیوسته ارائه می شود تا نه تنها تزریق و حجم بهینه بچ ها، بلکه توالی و زمان بندی آن ها نیز تعیین شود. هدف، کمینه سازی هزینه های پمپاژ، انبارش، اختلاط و تقاضاهای عقب افتاده با رعایت همه محدودیت های عملیاتی در مسئله است. پژوهش حاضر برنامه ریزی انتقال فرآورده های نفتی را از خط لوله ای یک سویه چندفرآورده ای با یک منبع تزریق در مبدأ و چندین مرکز پخش در طول راه مطالعه می کند. فرض این مسئله، افق برنامه ریزی چنددوره ای با پنجره زمانی برای کل تقاضاهای مراکز پخش است که باید تا پایان افق برنامه تامین شود. مورد مطالعاتی خط لوله ای است با درازای 457 کیلومتر که شش فرآورده نفتی را به چهار مرکز پخش می رساند. دو مورد مطالعاتی یادشده برای آشکارسازی مزیت های کاربرد مدل برنامه ریزی خطی عدد درست مختلط ارائه می شود. ارزیابی و اعتبارسنجی برنامه به دست آمده از مدل از مقایسه آن با برنامه عملیاتی تحقق یافته در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام شده است. نتایج نشان دهنده بهبود قابل توجه در زمان بندی خط لوله و کاهش هزینه های آن با بکارگیری مدل ریاضی است. با بکارگیری مدل مزبور می توان از ظرفیت های عملیاتی خط لوله بهتر بهره برد.