محمدعلی ملکی

منحنی های شدت- مدت- فراوانی بارندگی یا روابط دیگری که بتواند شدت بارندگی را به ازای یک تداوم مشخص تعیین کند از ملزومات طراحی در هر پروژه هیدرولوژیکی است، چرا که سیل طراحی بر اساس رگبار طراحی بوده و رگبار نیز دارای تداوم معینی است که می بایست شدت آن مشخص شود. پدیده تغییر اقلیم  ناشی از گرم شدن کره زمین بر مقدار و به تبع آن شدت بارش ها در مناطق مختلف جغرافیایی تاثیرگذار است. به منظور بررسی اثر گرم شدن کره زمین بر شدت بارندگی ها در ایستگاه سینوپتیک بابلسر، دوره مورد مطالعه به دو بازه زمانی 26 ساله (1968-1993) و (1994-2019) تقسیم شد. شدیدترین رگبار 10، 20، 30، 40، 50، 60، 90 دقیقه، 2، 4، 6، 9، 12، 18 و 24 ساعت هر سال از روی تمام رگبارهای رخ داده در آن سال استخراج شد. سپس با استفاده از نرم افزار EasyFit و با آزمون نکویی برازش کولموگروف- اسمیرنوف برای هر یک از 28 سری داده ها، مقادیر شدت بارندگی برای دوره بازگشت های 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله به دست آمد. نتایج نشان داد که شدت بارش های 10 و 20 دقیقه ای و 18 و 24 ساعته  بازه زمانی دوم نسبت به بازه زمانی اول به ترتیب 54، 17، 35 و 35 درصد افزایش یافته در حالی که شدت بارش های 50، 60، 90 دقیقه ای و 2، 4، 6 و 9 ساعته به ترتیب 10، 26، 31، 35، 34، 20 و 10 درصد کاهش یافته است. آزمون tجفتی انجام شده با نرم افزار SPSS روی پارامترهای دما نشان داد که در بازه زمانی دوم نسبت به زمانی اول افزایش دما رخ داده است که مقدار افزایش دمای میانگین26 ساله بازه زمانی دوم نسبت به بازه زمانی اول، 16/1 درجه سانتیگراد بوده است. همچنین بر اساس آزمون من کندال انجام شده روی داده های 52 ساله پارامترهای دما، روند صعودی مشاهده شد. به عنوان نتیجه کلی می توان عنوان نمود که تغییر اقلیم باعث افزایش شدت بارش های کوتاه مدت(5/%35) و بلند مدت(35%) و کاهش شدت رگبارهای میان مدت(24%) در ایستگاه سینوپتیک بابلسر شده است.