فیروزه کریمی

شادمانی و سلامت روانی از مهم ترین بخش های سلامت عمومی به شمار می رود. مطالعات مختلفی نشان دهنده آن بود که کیفیت زندگی شهروندان ارتباط مستقیمی با محیط سکونت دارد. در این میان، فضای عمومی شهرها به عنوان بستری که زمینه را برای حیات جمعی فراهم کرده و تقویت کننده یا تضعیف کننده ی سلامت شهروندان خود است، اهمیت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و در شهر سنندج انجام شده است. اطلاعات لازم به دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. اهداف اصلی این پژوهش: 1.شناسایی کیفیت های محیطی برانگیزاننده شادمانی و متضمن آرامش روانی شهروندان؛ 2. بررسی رابطه بین ویژگی های کالبدی/فضایی و اجتماعی دو سکونتگاه (در اینجا محله)، با کیفیت های موردانتظار است. کیفیت های طراحی شهری شامل کیفیت های عملکردی، حمل ونقل، زیست بوم، ادراکی، بصری، محیط اجتماعی و زمان همگی به عنوان عوامل اثرگذار بر سلامت روان از مطالعات اسنادی استخراج شد؛ همچنین در راستای تحقق هدف پژوهش، آزمون های آماری مختلفی انتخاب شده است. به طوری که برای آزمودن نرمال بودن متغیرهای پژوهش از آزمون کولموگروف اسمیرنوف؛ آزمودن نتایج مربوط به سطوح مختلف سلامت روانی شهروندان و تفاوت در کیفیات طراحی شهری در محله ها از واریانس یک طرفه؛ بررسی اثرگذاری کیفیات طراحی شهری بر سطح سلامت روانی شهروندان و از تحلیل رگرسیون، برای بررسی سطوح مختلف هرکدام از کیفیات طراحی شهری در محله های یادشده استفاده شده است. در پایان نیز از نرم افزارSmart PLS برای تدوین مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که کیفیات ادراکی، بصری، محیط اجتماعی و عملکردی به ترتیب با آماره های برابر 37/7، 78/6، 13/6 و 67/4، بیشترین اثرگذاری را بر سلامت شهروندان دارد.