ولید دنده بر

مقدمه: بررسی دیدگاه مدیران کاروان در خصوص سلامت در حج می تواند کمک مؤثری به برنامه ریزی بهتر برای ارتقای سلامت زائران باشد. تاکنون مطالعات محدودی در کشورمان به بررسی مسائل سلامت در حج پرداخته اند. هدف از این مطالعه بررسی دیدگاه مدیران کاروان های حج تمتع در خصوص مهم ترین چالش های سلامت در حج است. روش ها: این مطالعه تلفیقی (کیفی وکمی) در فروردین 1390 روی 600 نفر از مدیران و 400 نفر از روحانیون کاروان های حج تمتع در همایش سالیانه مدیران حج تمتع 1390 در شهر قم انجام شد. ابزار این مطالعه شامل یک پرسشنامه محقق ساخته بود که در دو بخش کمی شامل 10 سؤال نظرسنجی در مقیاس لیکرت و 5 سؤال باز طراحی گردید. پاسخ ها برحسب چک لیست استخراج گردید. یافته ها: بیماری های واگیردار، مسمومیت غذایی، توجه نکردن زائران به توصیه های بهداشتی، آشنا نبودن به برنامه رژیم غذایی مناسب، بی توجهی زائران به توصیه های پزشکان و مدیران کاروان، دفع ناصحیح زباله در کاروان ها، نامناسب بودن وضعیت دستشویی ها و نقص در آموزش ها مهم ترین چالش های سلامت در طول ایام حج و زیارت از دیدگاه آنان بود. نتیجه گیری: بررسی دغدغه ها و دیدگاه های ارائه شده به وسیله مدیران کاروان در خصوص مشکلات سلامت در حج کمک موثری به برنامه ریزان سیستم خدمات سلامتی در طول ایام حج و زیارت می نماید.

مقدمه: با گذشت دو دهه از جنگ تحمیلی هنوز عوارض حاصل از استفاده صدام از گازهای شیمیایی بر علیه ایران، به خصوص در ریه، چشم و پوست افراد مواجه شده با این گازها پا برجاست. با توجه به ازدحام جمعیت در موسم حج و آب و هوای گرم و خشک عربستان هدف از این مطالعه بررسی مشکلات مرتبط با سلامت جانبازان شیمیایی در موسم حج می باشد. روش ها: این پژوهش به روش کیفی از نوع تحلیل درونمایه ای به صورت تلفیقی از طریق مشاهده میدانی، بررسی گزارش ها و مصاحبه عمیق با مسئولان و پزشکان کاروان های جانبازان و کاروان های عادی استخراج گردید. پس از جمع آوری داده ها، اطلاعات با توجه به مشکلات جانبازان شیمیایی تحلیل گردید. یافته ها: یافته ها نشان می دهد به علت آسیب ریوی، اکثر این افراد به دنبال سرماخوردگی دچار عفونت های تنفسی شدید و در نهایت پنومونی می گردند. همچنین تشدید آسیب های پوستی، اختلالات ایمنی به علت ضعف در سیستم ایمنی و خستگی زودرس و کاهش اکسیژن گیری خون در ریه ها بالاخص در مکان های شلوغ و پر تراکم و امکان انتقال آلودگی تنفسی در اتاق های 4 و5 نفره از مهم ترین چالش های سلامت این گروه از عزیزان می باشد. نتیجه گیری: به دلیل اینکه بعضی از جانبازان خارج از کاروان ویژه جانبازان و در قالب کاروان های عادی به حج مشرف می شوند، لزوم توجه بیشتر مدیر و عوامل کاروان در مراعات حال این عزیزان و توجه بیشتر پزشک کاروان در ارتقای سلامت، معاینات قبل از سفر و تدارک ملزومات لازم برای حفظ سلامت آنان در موسم حج ضروری به نظر می رسد. همچنین تدوین پروتکل های درمانی و مراقبتی خاص این گروه در موسم حج پیشنهاد می گردد.