آرش هجرتی لاهیجانی

برغم وجود نیروهای انسانی و اجرایی بالقوه در ایران، متاسفانه صنعتی سازی و استفاده از فناوری و مصالح نوین در ساختمان های مسکونی و جلوگیری از هدر رفت مصالح، با روند بسیار کندی طی مسیر نموده و با توجه به مهم بودن بخش ساختمان در فعالیتهای اقتصادی ایران لازم است که اقدامات موثرتری در این زمینه انجام پذیرد. به همین منظور این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی شاخص های موثر بر هدر رفت مصالح در ساختمانهای مسکونی در شهر تهران با توجه مبانی نظری موجود انجام پذیرفت. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع تحقیق توسعه ای و از لحاظ روش انجام کار، توصیفی و از نوع پیمایشی و اسنادی میباشد.جهت شناسایی عوامل موثر ، نمونه ای را از میان جامعه خبرگان وکارشناسان این صنعت با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب نموده و داده های مورد نظر با توزیع پرسشنامه جمع آوری شده و با نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج تحقیق نشان داد که طراحی مناسب با درصدی معادل% 73/74 بیشترین تأثیر را بر میزان افزایش ضایعات ساختمانی دارد. پس از آن، صنعت ساخت با درصدی معادل% 65/71 در رتبه دوم ، آموزش با درصد تأثیری معادل %62/70 در رتبه سوم ، منابع مالی و توجیه اقتصادی با درصدی معادل% 83/64 در رتبه چهارم و در نهایت ذخیره و انبار با درصد %33/63 دارای کمترین تأثیربرافزایش ضایعات می باشند.

ساخت و ساز های ناهمگون و بی ضابطه تا حدود زیادی منابع و ثروت ملی را از بین برده و سبب هدر رفت مصالح شده اند؛ و این خود سبب گشته که صنعت ساختمان سازی مسکونی امروزه درایران با بحران مدیریت بهره وری و به گزینی مصالح مواجه شود. این آشفتگی درهمه فازهای اجرایی پروژه ها (طراحی ، محاسبات، اجراء و بهره برداری) دیده می شوند.لذا مساله تحقیق چگونگی فائق آمدن برمشکلات مذکور به شیوه ای علمی و مدبرانه وهدف آن نیل به الگوی موثر به منظور بهره وری مطلوب و مداوم از فناوری ها و مصالح نوین در راستای جلوگیری از هدر رفت مصالح در ساختمان های مسکونی ایران می باشد.در مورد روش تحقیق می توان گفت که ابتدا به روش تحلیل محتوای کیفی و دلفی ، به جمعآوری نظریه های حلقه دوازده نفرهای از متخصصان در حوزه ساخت و ساز ساختمان های مسکونی به صورت مصاحبه و پرسشنامه پرداخته و دادههای به دست آمده، به مدد تکنیک شانون، مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسشهای این مقاله بر مبنای هدف آن عبارتند از: شاخصهای مؤثر بر جلوگیری از تولید ضایعات در ساختمان های مسکونی کدامند؟ چگونه میتوان به کمک شاخص های مذکور به تببین وتدوینالگویی مبتنی برهدف این تحقیق دست یافت؟ نتایج تحقیق نشان داده است که دو شاخص " هماهنگی در ابعاد ساختمان" و "بهره وری اندیشیده شده از فناوری و مصالح نوین" بیشترین میزان تأثیر بر جلوگیری از تولید ضایعات ساختمانی را داراست.