آسیه مرزانی

شیطان، یکی از مفاهیم مهم و چالش برانگیز ادیان، به ویژه یهود، مسیحیت و اسلام به شمار می رود و از منظر آن ها سرنوشت آدمی به گونه ای در رویارویی با شیطان رقم خواهدخورد. پس آموزه های ناب و اصیل متون وحیانی می تواند مومنین را در قبال این دشمن قسم خورده، آماده و مصون نگه دارد. مطالعه و بررسی تحلیلی-تطبیقی قرآن و کتاب مقدس، ما را در تبیین ماهیت، اوصاف و جایگاه شیطان درنظام هستی و مشترکات و تمایزات آن در این دو کتاب، یاری خواهد ساخت. در هر دو منبع، شیطان مانند انسان موجودی ذی شعورو مختار،اما عاصی و رانده شده از درگاه الهی، دشمن و از عوامل گمراهی آدمی معرفی می شود. اما ماهیت و گاه عملکرد شیطان در قرآن و کتاب مقدس با یکدیگر متفاوت است. او در قرآن از جنس جن و در کتاب مقدس، هم نوع فرشتگان قلمداد شده است. حیطه ی قدرتش در کتاب مقدس تا تسلط بر انبیا(ع) و گمراه نمودن آن ها و نفوذ در برخی امور تکوینی مانند مرگ گسترش می یابد، حال آن که قرآن حداکثر میزان عملکرد او را در گمراهی انسان، وسوسه و دعوت به شر و بدی می داند و راهی برای او در تسلط بر اولیاء و مخلصین قائل نیست.