مریم اکبرنیا

شهر جدید، شهری است برنامه ریزی شده برای تمرکز زدایی جمعیتی و اقتصادی کلانشهرها که از لحاظ اشتغال و خدمات خود اتکاست. در حالی که امروز یکی از بارزترین چالش ها در این شهرها، وابستگی آنها به منطقه کلانشهری، در تامین شغل، امکانات و خدمات است. بررسی رویکردها و نظریه های مختلف پیرامون موضوع نشان می دهد که عدم تعادل کار-مسکن ناشی از نبود اقتصاد پایه در شهر جدید و کمبود امکانات و خدمات شهری علت اصلی این وابستگی است که به شکل سفرهای روزانه کاری و غیرکاری ساکنان بروز می نماید. شهر جدید پردیس واقع در 35 کیلومتری شرق تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست، در این مقاله سعی بر این است که میزان خوداتکایی این شهر و میزان وابستگی آن به منطقه کلانشهری تهران مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی بوده که با حجم نمونه 400 خانوار (با استفاده از رابطه کوکران) از میان 13400 خانوار موجود در شهر، به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انجام شده است. توصیف داده ها در وضع موجود با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری پرسشنامه پیرامون سفرهای کاری و غیرکاری موجود و تحلیل شدت و جهت سفرها از طریق نرم افزار پاژک و تحلیل همبستگی و تاثیر متغیرهای مستقل بر وابسته از طریق نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که که محل کار 8/77 درصد از ساکنان شهر پردیس در خارج از پردیس قرار گرفته است و 5/59 درصد از مردم شهر ترجیح می دهند مجدداً به تهران باز گردند. همچنین فقدان جاذبه های شغلی به میزان 0.60، کمبود امکانات آموزشی به میزان 0.423، کمبود امکانات بهداشتی- درمانی به میزان 0.372 از تاثیرگذارترین عوامل در وابستگی شهر پردیس به کلانشهر تهران هستند. بنابراین هر دو فرضیه تحقیق تایید می شوند.