سید محمدرضا صیفی

امنیت هر جامعه ای از دو بعد ملی (درون مرزی) و بین المللی (برون مرزی) تشکیل می شود. هرچند امنیت ملی رکنِ اساسی حفظ و بقای دولت ملت محسوب است، اما امروزه به دلیل پیچیدگی روابط بین جوامع اهمیت و کارکرد امنیت بین المللی افزایش یافته، به گونه ای که امنیت ملی در هر جامعه ای پیوند تام با امنیت بین المللی آن جامعه دارد. هدف این نوشتار، بررسیِ اندیشه امام خمینی(ره) در باب امنیت بین المللی جمهوری اسلامی ایران است. بر این مبنا، سؤال اصلی نوشتار این است که فرادولت گرایی و فراوستفالیایی گری بر مبنای اندیشه امام(ره) چگونه می تواند برای تحقق امنیت بین المللی ایران به کار گرفته شود. استدلال پژوهش حاضر این است که با توجه به پسااستعماری بودن اندیشه ی امام(ره) در باب امنیت بین الملل (که ما آن را فراوستفالیایی گرایی می نامیم) در گفتمان ایشان نوعی نگاه دین محور و اخلاق گرایی هنجاری مستتر است که براساس آن امنیت بین الملل را تعریف می کند و ویژگی های آن را با تکیه بر عدالت، وحدت، انسجام و مقابله با نظم هژمونیک ظالمانه ی موجود بیان می کند. در این نوشتار نخست، چهارچوب مفهومیِ گفتمان سیاست خارجی امام(ره) و سپس ابعاد گوناگون این گفتمان در اَیستار سیاست خارجی ایران بررسی می شود و در آخر چگونگی تأثیر نگاه امام بر خوانش امنیت بین المللی مورد نظر وی بیان می شود.