سمیره حزباوی

بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همه خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تأثیر آوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تأثیر قرار داده است. سئوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تأسیس سازمان های خودگردان نام برد.

مشارکت سیاسی یا عدم مشارکت سیاسی به عنوان یکی از معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی سیاسی جوامع در سطوح مختلف همواره از سوی پژوهشگران متعددی مورد بررسی قرار گرفته است. مشارکت سیاسی زنان در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی به شیوه های مختلف صورت پذیرفته است که نقش قابل توجهی در سیرتحولات تاریخی ایران داشت. زنان در ایران بین دو انقلاب مذکور، با توجه به بسیاری از موانع برخاسته از جامعه، سنت، فرهنگ و...ازجایگاه والایی درارتقاء پارامترمشارکت سیاسی نسبت به تحولات تاریخی برخوردار بوده اند و برای تاثیرگذاری بر سرنوشت سیاسی جامعه خویش به شیوه های گوناگون در جهت ایفای نقش سیاسی اجتماعی پرداختند.

جامعه بین الملل در سال۲۰۱۱ ناظر برمجموعه ای از خیزش های مردمی در منطقه خاورمیانه بوده است. در این تحولات، جهانیان شاهد حضور زنان در عرصه عمومی بودند؛ یکی از کشورهایی که در آن زنان نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای را در پیشبرد این خیزش ها ایفا نمودند، «جمهوری یمن» می باشد. حضور این قشر در تحولات این کشور به حدی قابل توجه بوده است که برخی از رسانه ها و تحلیل گرایان قیام های مذکور را «جمعه خونین»، «روز خشم» یا «روز سرنوشت» می نامیدند. در این راستا رویکرد اصلی پژوهشگر مقاله تحلیلی توصیفی می باشد؛ که نقش زنان خاورمیانه را در جنبش های اخیر را با تکیه بر کشور یمن مورد بررسی و واکاوری قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با توجه به حاکم بودن نظام دیکتاتوری تا قبل از تحولات در یمن و فقیر بودن این کشور نسبت به دیگر کشورهای منطقه، زنان کشور مزبور با خیزش تحولات سیاسی اجتماعی ۲۰۱۰، همواره پا به پای مردان، به اشکال مختلف چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم در میدان های مبارزه حضور خود را به جامعه بین الملل نمایان نمودند. که این امر نمونه ای از ارتقای سطح مشارکت سیاسی اجتماعی زنان می باشد.