مریم پوررضا انور

مقدمه: در جامعه مدرن امروزی، جمعیت شناور، سفرهای روزانه بین محل اقامت و محل کار یا تحصیل خود داشته و هر روز در یک زمان معین بین شهرها و روستاها جابه جا می شوند. با گسترش کلان شهر تهران، بحث جمعیت شناور به عنوان یکی از معضلات این شهر مطرح شد. جمعیت تهران روزها یک یا چندمیلیون نفر بیش از جمعیت شب این شهر است. برای نخستین بار پرسشی در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ طراحی و محل کار و تحصیل افراد پرسش شد و در سرشماری ۱۳۹۰ برای محل کار و محل تحصیل دو پرسش جداگانه به منظور بررسی جمعیت شناور طراحی شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به روش مطالعه کتابخانه ای و اسنادی با هدف بررسی اثر شناوری جمعیت بر شکاف جمعیتی روز و شب کلان شهر تهران در سرشماری سال ۱۳۹۰ انجام شد. نتیجه گیری: در سال ۱۳۹۰ کلان شهر تهران حدود ۷۲% جمعیت شهری استان و یک پنجم جمعیت شناور کل کشور را به خود اختصاص داده است. ۷۸% به دلیل کار و ۲۲% به دلیل تحصیل از سایر استان ها به کلان شهر تهران وارد می شوند و اغلب جمعیت شناور جمعیت جوان هستند. اکثر زنان جوان به دلیل تحصیل و مردان به دلیل کار به سمت تهران حرکت می کنند که این وضعیت متاثر از ویژگی های فرهنگی- اجتماعی جامعه است. مهم ترین دلیل جریان روزانه جمعیت به سمت تهران، کم هزینه تربودن سکونت و کمبود بستر اشتغال و امکانات آموزشی در شهرهای خوابگاهی است که تشدید نابرابری توسعه ناموزن کلان شهر تهران با سایر نقاط کشور از جمله شهرهای اقماری اطراف را نشان می دهد.