سارا سوخته زاری

مقدمه: اکثر جمعیت شهری کشورهای در حال توسعه در شهرهای دانشگاهی زندگی می کنند. اندیشه تأکید بر نقش شهرهای کوچک در توسعه روستایی و منطقه ای مدت زمان زیادی است که در جریان بوده است. هدف:  هدف تحقیق حاضر بررسی نقش شهر سرخنکلا بر روستاهای پیرامونی خود می باشد.روش شناسی:  نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای بوده و روش انجام آن کمی از روش توصیفی- تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) انجام گرفته است. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات لازمه جمع آوری و با نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو مکانی آن را روستاهای پیرامونی شهر سرخنکلا و جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای ساکن در روستاهای پیرامونی (11روستا) شهر سرخنکلا تشکیل می دهند. از آنجایی که حجم کل جامعه آماری (3476خانوار) بوده است، لذا اقدام به تعیین نمونه کوچکتری از جامعه آماری مذکور شده و طبق محاسبات با استفاده از فرمول کوکران تعداد 203 نمونه مشخص گردیده است. یافته ها و بحث:  مهم ترین نتایج آن به ترتیب فرضیات طرح شده درمتن پژوهش اینگونه می باشد که بین فاصله ومیزان فروش محصول درخارج از روستا همبستگی درسطح 99 درصد وجوددارد. نتایج آزمونTمستقل نشان می دهد که بین دو ناحیه از نظر فروش محصول درداخل و همچنین فروش محصول درخارج از روستا تفاوت معناداری وجود ندارد، بین رضایت مندی ازقیمت پیشنهادی عاملان و میزان فروش محصولات توسط عاملان در شهر سرخنکلا همبستگی در حد 99 درصد وجوددارد، بین دو ناحیه درجذب بازاریابی محصولات در بازارهای روز، اصلی، شرکت تعاونی روستایی وجهاد کشاورزی شهر سرخنکلا تفاوت معناداری درحد 99 درصد وجوددارد، از نظر تغییرات جمعیتی بین دو ناحیه در شاخص های امکانات بهداشتی، میزان تأمین نیازهای ضروری و ماندگاری، افزایش سطح زندگی و ماندن درروستا رابطه معناداری وجوددارد، بین نوع روستا و وضعیت اقشارمهاجر با استفاده از آزمون فای کرامر تفاوت معناداری وجود ندارد، بین دو ناحیه از نظرمیزان رضایت مندی ازمراجعه به خدمات آموزشی واقع در شهر سرخنکلا تفاوت معناداری را شاهد هستیم و بین دو ناحیه از نظر میزان رضایت مندی ازمراجعه به خدمات اقتصادی درغالب مؤلفه ها تفاوت معناداری درحد 99 درصدو 95 درصد نشان می دهد.نتیجه گیری: اینگونه نتیجه گرفت که با توجه به اهمیت مقوله اقتصادی در ایفای نقش زمینه سازی توسعه پایدار به عنوان یک مولفه کارآمد بسیار زیاد می باشد و با توجه به بررسی های انجام گرفته شده می توان بیان نمود که ایجاد دانشگاه در شهر های کوچک می توان بشدت زمینه های توسعه اقتصادی روستاهای پیرامون را فراهم نماید که خود این امر منجر به زمینه سازی توسعه پایدار در سالیان متوالی می گردد.

سازمان فضایی متعادل در شهرها، نوعی از پایداری شهری است و این پایداری زمانی ایجاد می شود که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. مهم ترین عاملی که بر توزیع فضایی جمعیت در مناطق شهری مؤثر است، توزیع خدمات در شهرها می باشد.هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی خدمات و زیرساخت های شهری در نواحی شهر ایلام می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی است. داده-های مورد نیاز به روش کتابخانه ای استخراج گردیده و جهت ارزیابی نواحی شهری ایلام از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات از 10 معیار استفاده گردیده است. وزن دهی داده ها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس (TOPSIS) و ساو(SAW) با استفاده از نرم افزار صفحه گسترده Excel و SPSSصورت پذیرفته و به منظور ترسیم نقشه ها از نرم افزار Arc GIS استفاده گردیده است. پراکنش شاخص های توسعه خدمات در سطح نواحی شهر ایلام به صورت ناموزون است و رابطه ای منطقی بین پراکنش شاخص های توسعه خدمات برقرار نیست. نتایج تکنیک میانگین نشان می دهد که نواحی 14 و 11 در وضعیت کاملا برخوردار، نواحی،2،12،13 و 5 در وضعیت برخوردار، نواحی 3،1، 6 و 7 در وضعیت نیمه برخوردار و در نهایت نواحی8، 4، 9 و 10 رتبه های آخر را در بین نواحی دیگر از لحاظ برخورداری از شاخص های خدمات و امکانات شهری را به خود اختصاص داده و در وضعیت کم برخوردار قرار دارند. نتایج پژوهش حاضر لزوم رویکرد عدالت فضایی را در عرصه برنامه های شهری و آتی علی الخصوص برنامه راهبردی – اجرایی شهر ایلام جهت استقرار فضایی بهینه تر این خدمات و شاخص ها را در سطح نواحی شهر ایلام آشکار می سازد.

تغییرات کاربری اراضی در اثر گسترش فیزیکی شهر در اکثر شهرهای ایران به قدری سریع است، که برنامه ریزان و مدیران شهری با توام ساختن فرایند برنامه ریزی در این مناطق با توسعه داینامیک و پیچیده آن روبرو هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییرات کاربری اراضی و گسترش فیزیکی شهر هشتگرد طی 19 سال گذشته و پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی برای آینده می باشد. در پژوهش حاضر از تصاویر چند زمانه لندست استفاده شده است. با استفاده از الگوریتم طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان و الگوریتم بررسی تغییرات کراس تب، روند تغییرات کاربری اراضی طی 19 سال گذشته ارزیابی گردید. همچنین، با استفاده از مدل پیش بینی سلول های خودکار-مارکوف روند تغییرات کاربری اراضی و گسترش فیزیکی شهر برای آینده پیش بینی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر گسترش بی رویه شهر طی 19 سال گذشته می باشد. به طوری که اراضی ساخته شده با رشد 56/736 درصدی خود باعث تخریب بیش از حد اراضی کشاورزی و بایر در حاشیه شهر شده است. بررسی ها نشان می دهد که با افزایش فاصله از اراضی ساخته شده میزان تغییرات کاربری اراضی کاهش چشمگیری داشته است. بررسی تغییرات حادث شده در کاربری های اراضی نشان داد که 16/564 هکتار از اراضی بایر به کاربری مسکونی تبدیل شده است. پیش بینی تغییرات کاربری اراضی برای سال های 2028 و 2038 نشان داد که افزایش مساحت کاربری مسکونی همچنان ادامه خواهد داشت. که این امر ضرورت توجه ویژه برنامه ریزان و مدیران شهری به موضوع گسترش شهری و پیامد های آن در منطقه را نمایان می سازد. در نهایت ارزیابی دقت مدل سلول های خودکار نشان داد که درصد اختلاف مساحت طبقات طبقات کمتر از 8 درصد است.