میر ابراهیم هاشمیان

مخروط افکنه ها، از بارزترین لندفرم های ژئومورفولوژی رودخانه ای هستند که به عنوان پدیده ای ژئومورفیک، نسبت به تغییرات تکتونیکی واکنش نشان می دهند و می توان از آنها به عنوان ابزاری، جهت شناخت سیمای تکتونیکی مناطق بهره گرفت. در این پژوهش ابتدا ، مخروط افکنه ها و حوضه های آبریز مربوطه واقع در دامنه شمالی بزقوش از نظر ویژگی مورفومتری(تعداد، مساحت، حجم، نحوه پراکنش) و فیزیو گرافی(طول، مساحت، ارتفاع)استخراج و با بکارگیری5شاخص ژئومورفیک(β، AF، BS، Hi، SL)وضعیت نسبی فعالیت تکتونیکی منطفه ارزیابی گردید. پارامترهای مورد نیازپژوهش شامل(R ، S ، Hوα) و دیگر پارامترها از طریق تهیهDEM منطقه و همچنین رقومی کردن نقشه های زمین شناسی، گردآوری و جهت انجام محاسبات مربوط به حجم مخروط افکنه ها به ترتیب از روش های چرچ ، گیلز و نرخ بالاآمدگی حوضه های آبریز از مدل نیروی جریان و نرم افزار های ArcGIS ، CADوMATLAB استفاده گردید. سپس بین نتایج بدست آمده روابط همبستگی برقرار گردید. نتایج نشان داد؛ رابطه معناداری بین مساحت حوضه آبریز(BA) و حجم مخروط ها(V)وجود ندارد، در مقابل رابطه مستقیم و معناداری با ضریب همبستگی78/. بین نرخ بالاآمدگی حوضه ها و حجم مخروط افکنه ها مشاهده گردید.در این راستا با تهیه نقشه های زمین شناسی و موقعیت گسلهای منطقه و همپوشانی آن با محدوده حوضه های آبریز و مخروط افکنه ها، مشخص گردید که تشکیل مخروط افکنه های حجیم(بیجند، اله حق) با وجود دو خط گسلی معکوس و نرمال امتدادلغز راستگرد بالادستی(در خروجی حوضه) همخوانی دارد. برطبق نتایج حاصله، در شرایط مورفوکلیمایی کنونی، می توان تکتونیک را عامل اصلی در افزایش یا کاهش حجم مخروط افکنه ها محسوب نمود.