رضاعلی نورورزی

هدف این مقاله، بیان محیط های تربیتی اثرگذار در دوران صباوت با نگاهی بر دیدگاه صفایی-حائری است. محقق برای رسیدن به این هدف به بررسی و سپس جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از کتابهای استاد صفایی حائری، و سپس با روش توصیفی تحلیلی به توصیف و تحلیل مطالب جمع آوری شده پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی است که محیط های گوناگون، آثار متفاوتی بر منش و روحیات افراد دارد. محیط بسته و همگون، محیطی است که همه عوامل آن هماهنگ است. تربیت در این گونه محیط ها کار چندان مشکلی نیست. مربی می تواند با داستان، اشارات، تحمیل، تدبیر و تشویق، ویژگیها و ارزشها را در نهاد کودک بکارد و راه را به او بشناساند. در مرتبه بعد، محیط ناهمگون و متضاد، محیطی است که عوامل آن در تضاد و ناسازی است. تربیت در این گونه محیط ها مشکل است. در این محیط ها مربی باید بتواند با تقلید، رقابت، ترس، قهر، وعده و وعید، محبت و احسان، توجه و پاداش، داستان و تدبیر و تاکتیک، شخصیت و حریت و تفکر را در کودک پایه گذاری کند. محیط دیگری که صفایی حائری از آن یاد می کند، محیط متحرک و راه یافته است. این محیط، محیطی است که به گونه ای جامعه آرمانی است که همه عوامل آن، تحرک یافته و رو به حرکت است. تربیت در این محیط ها همانند محیط بسته است.