رضا جهانگیری

دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران همواره به عنوان ابزاری کلیدی در مدیریت چالش های سیاسی و امنیتی پیرامونی، به ویژه در قبال اقلیم کردستان عراق، به کار گرفته شده بود. اقلیم کردستان، به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک، مرزهای مشترک با ایران، و حضور گروه های مخالف نظام جمهوری اسلامی، همواره چالش های امنیتی متعددی را برای ایران ایجاد کرده بود. جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ راهبردهایی نظیر تعامل دیپلماتیک با رهبران اقلیم، تقویت همکاری های امنیتی با دولت مرکزی بغداد، و مقابله با نفوذ بازیگران خارجی مانند آمریکا و رژیم صهیونیستی، تلاش کرده بود تا ضمن مدیریت بحران های منطقه، امنیت ملی خود را حفظ و ثبات منطقه ای را تقویت کند. در این میان، تمایل برخی دولت های خارجی برای دامن زدن به بحران های امنیتی در اقلیم و حمایت از گروه های تجزیه طلب، به پیچیدگی معادلات امنیتی افزوده بود. سوالی که در این مقاله مطرح شده است این است که چگونه راهبردهای دیپلماسی دفاعی ایران در مواجهه با تهدیدات سیاسی و امنیتی اقلیم کردستان، به مدیریت بحران ها و حفاظت از امنیت ملی کمک کرده است؟ یافته ها نشان داده است که ایران با تاکید بر گفت وگو، اعتمادسازی و همسویی امنیتی با بغداد و اقلیم کردستان، توانسته است تهدیدات ناشی از حضور گروه های مسلح مخالف و تحرکات بازیگران فرامنطقه ای را تا حد زیادی کنترل کند. نتایج حاکی از آن است که دیپلماسی دفاعی ایران توانسته است مانع از گسترش بی ثباتی در مرزهای مشترک شود و از ظرفیت روابط چندجانبه برای کاهش تأثیر نفوذ سیاسی و نظامی خارجی استفاده کند.