ناصر صبحی قره ملکی

هدف: هدف از این پژوهش، مقایسه هوش معنوی و هوش هیجانی در بین دانشجویان و طلاب بود. روش: روش تحقیق علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری کلیه افراد شاغل به تحصیل در دانشگاه ها و حوزه های علمیه شهر اردبیل در سال تحصیلی 1392- 1391 بودند. نمونه ای به تعداد 160 نفر(شامل 80 نفر دانشجو و 80 نفر طلبه) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های هوش معنوی کینگ و هوش هیجانیپترایدز فارنهایم استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده گردید. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بین دو گروه دانشجویان و طلاب از لحاظ نمره کل هوش معنوی و همچنین در زیر مقیاس های تفکّر انتقادی وجودی و معناسازی شخصی، تفاوت معناداری وجود دارد(001/0p<). به عبارت دیگر، طلاب نسبت به دانشجویان از هوش معنوی بیشتری برخوردار بودند. از طرف دیگر، طبق یافته های این پژوهش، بین دو گروه دانشجویان و طلاب، از لحاظ نمره هوش هیجانی تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد، تفاوت دو گروه در هوش معنوی، به فراوانیِ انجام مناسک و رفتارهای دینی در طلاب محدود نمی شود، بلکه طلاب در خصوص توانایی های ذهنی مربوط به هوش معنوی، به ویژه تفکّر انتقادی وجودی، تولید معنای شخصی و حتی به لحاظ میانگین در توانایی بسط حالت هشیاری، نمرات بالاتری نسبت به دانشجویان کسب کرده اند. بنابراین، می توان با تقویت این دو هوش در بین این دو گروه تأثیرگذار در جامعه، به توانمندسازی آنها کمک نمود.