عیسی اسفندیارپور

انعطاف پذیری و تطابق بیشتر روش مورد استفاده با اهداف مطالعه - بویژه در مطالعات محیطی - با نزدیکتر ساختن نتایج مطالعه به واقعیت ها، تصمیم سازی و برنامه ریزی برای مدیریت محیط را منطقی تر خواهد ساخت. مقاله حاضر حاصل مطالعه ای است که با هدف برآورد و پهنه بندی بهینه شوری خاک جهت برنامه ریزی و طراحی فضای سبز در جزیره کیش انجام گرفته است. برای این منظور با انجام عملیات میدانی و مطالعات آزمایشگاهی داده های اولیه بدست آمد و با پردازش های لازم برروی آنها به کمک تکنیک AHP و روش های برنامه ریزی خطی، برای تجزیه و تحلیل نهایی آماده گردید. در این راستا به منظور تعیین ضرایب وزنی مناسب برای شوری لایه های مختلف عمقی خاک با توجه به هدف مطالعه و محاسبه شوری نهایی در هر پروفیل نمونه، با استفاده از مدل های خطی برنامه ریزی اولویت بندی ، روشی وزنی معرفی و با نشان دادن برتری آن نسبت به روش معمول (فائو)، مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با بکارگیری دو روش درون یابی ساده و تخمین گر زمین آماری کریجینگ و با استفاده از نرم افزار ILWIS اقدام به تهیه نقشه های پیوسته پراکنش شوری خاک گردید. پس از پهنه بندی مجدد نقشه ها، با استفاده از تکنیک روی هم اندازی و محاسبه ماتریس خطا (ماتریس درهمی :)، دو روش فوق مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده همخوانی بسیار بالایی بین دو نقشه در حدود 90 درصد بود. بر این اساس، باوجود برتری اثبات شده کریجینگ، با توجه به سهولت کاربرد و انعطاف پذیری قابل قبول درون یابی ساده در مقایسه با کریجینگ برای توصیف فرآیندهای طبیعی، در شرایطی با یکنواختی نسبی متغیرهای مکانی از دقت و صحت قابل قبولی برخوردار بوده و کارایی مناسبی دارد. در نهایت پهنه بندی های صورت گرفته به کمک هر دو روش فوق نیز حاکی از محدودیت ناچیز شوری در اکثر خاک های منطقه مورد مطالعه برای کاربری فضای سبز بود.