نقش گذرنماها در ساختار روایی نفثة المصدور با تأکید بر جایگاه مؤلف (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاریخ گرایی نوین تاریخ را به عنوان روایتی داستانی و محصولی "ذهنی" می داند که واقعیّتی را بازگو می کند و در این روند، ذهن نویسنده نقش دارد. این رویکرد به ویژه با نظریات رومان یاکوبسن ، زبان شناس و نظریه پرداز برجسته فرمالیسم، هم راستا است. یاکوبسن یکی از پیشگامان مکتب فرمالیسم روسی بود و باور داشت که هنر و ادبیات به ویژه در سطح زبان و ساختار باید تحلیل شوند، نه صرفاً در معنای ظاهری و محتوای آن. او به ویژه بر تأثیر زبان به عنوان ابزار مورّخ تأکید می کند و معتقد است که مورّخ، با وجود تلاش برای آشکار نکردن خود در متن تاریخی، از این ابزار استفاده می کند و از طریق عناصری که در متن وارد می کند، حضور خود را نشان می دهد. این عناصر را یاکوبسن "گذرنما" می نامد و به عنوان نشانه هایی از دخالت نویسنده در روایت تاریخ تلقی می کند. نگارندگان این مقاله قصد دارند تا با تحلیل گذرنماها در متن نفثهالمصدور، حضور و دخالت نویسنده را در این متن تاریخی برجسته کنند.شایان ذکر است پیشتر این نظریه در متن جهانگشای جوینی نیز توسط مهدی قاسم زاده کنکاش شده است، به این منظور، ابتدا با استفاده از دو نوع منبع و به شیوه ی کتابخانه ای، گذرنماها و شیوه های بررسی آن ها را از دیدگاه نظریات نقد ادبی تمییز داده و سپس شواهدی از کتاب نفثهالمصدور برای هر نوع و زیرنوع آن ها جمع آوری و تحلیل کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که نویسنده در متن خود از گذرنماهای بسیاری بهره برده و در برخی موارد نیز از شاخصه های خاص گذرنما استفاده نکرده است.The Role of Shifters in the Narrative Structure of Nafthat al-Masdur with an Emphasis on the Author’s Position
New Historicism views history as a narrative construct and a "subjective" product that reflects reality while being shaped by the author's mind. This approach aligns particularly with the theories of Roman Jakobson, a prominent linguist and formalist thinker. Jakobson, one of the pioneers of Russian Formalism, argued that art and literature should be analyzed primarily at the level of language and structure, rather than merely for their surface meaning or content. He emphasized the role of language as the historian’s tool, asserting that despite attempts to remain invisible in the historical narrative, the historian inevitably reveals their presence through the elements they introduce into the text. Jakobson termed these elements "shifters" and considered them indicators of the author's intervention in the historical narrative. This paper aims to highlight the presence and involvement of the author in the historical text Nafthat al-Masdur by analyzing its shifters. It is worth noting that this theory has previously been explored by Mehdi Ghasemzadeh in relation to Jahāngushāy by Juvayni. For this study, the authors first distinguish types of shifters and methods of analyzing them based on literary criticism theories, using library research and two types of sources. They then collect and analyze textual evidence from Nafthat al-Masdur corresponding to each type and subtype of shifter. The findings reveal that the author employs numerous shifters in the text and, in some cases, omits key features typically associated with them.
تبلیغات
