نقش درختان در سنجش زیبایی شناسی بصری و پیچیدگی کالبدی مناظر شهری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با وجود نقش حیاتی درختان در ارتقای کیفیت بصری فضاهای شهری، اجماع علمی مشخصی درباره نحوه و میزان تأثیر آن ها بر زیبایی شناسی و پیچیدگی مناظر شهری وجود ندارد. بیشتر پژوهش های پیشین بر ارزیابی های ذهنی تمرکز داشته و تأثیر دقیق حذف یا افزودن درختان بر پیچیدگی کالبدی و زیبایی مناظر را کمتر تحلیل کرده اند. این خلأ، نیاز به مطالعه ای دقیق و جامع را مطرح می کند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر افزودن یا جابه جایی درختان بر زیبایی شناسی بصری و پیچیدگی کالبدی مناظر شهری است. پرسش اصلی آن است که آیا این تغییرات همواره باعث بهبود کیفیت بصری می شوند یا در برخی موارد ممکن است اثر معکوس داشته باشند. این پژوهش با بهره گیری از روش های کیفی و کمّی انجام شده است. با استفاده از تکنیک شبیه سازی بصری واقعیت افزوده (AR) و تحلیل تصویری در نرم افزار ImageJ، ۱۱ تصویر از مناظر شهری مختلف در سراسر جهان انتخاب شد. سپس از طریق یک پرسشنامه تصویری، نظرات ۵۱ متخصص منظر شهری گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون خی دو و t مستقل، همچنین تحلیل ابعاد فراکتال تصاویر استفاده شد. در نه نمونه از ۱۱ مورد، افزودن درختان به طور معناداری زیبایی و پیچیدگی بصری را افزایش داد (سطح معناداری 50/0< و 977/0Cramér’s V=). تحلیل فراکتال و آزمون t نیز پیچیدگی بالاتر مناظر دارای درختان را تأیید کرد. بااین حال، در برخی موارد، درختان با پوشاندن جزئیات معماری، زیبایی را کاهش دادند. بررسی ها نشان داد مکان قرارگیری درختان نسبت به ساختار کالبدی اهمیت به سزایی دارد. به بیان دیگر، رابطه بین پیچیدگی و زیبایی خطی نیست و وجود یک «آستانه بصری» ضروری به نظر می رسد که پس از آن، افزودن عناصر طبیعی می تواند اثر منفی داشته باشد. این یافته ها به طراحان کمک می کند تا با طراحی هوشمندانه و مکانیابی درختان، تجربه بصری شهروندان را بهبود و کیفیت زندگی شهری را ارتقا دهند.The Role of Trees in Evaluating the Visual Aesthetics and Morphological Complexity of Urban Landscapes
Despite the vital role that trees play in enhancing the visual quality of urban spaces, there is no clear scientific consensus regarding the extent and manner of their influence on the aesthetics and complexity of urban landscapes. Most previous studies have focused primarily on subjective evaluations, with limited analysis of how the removal or addition of trees precisely affects the morphological complexity and visual aesthetics of such environments. This gap underscores the need for a rigorous and comprehensive investigation. This study aims to examine the impact of adding or relocating trees on the visual aesthetics and morphological complexity of urban landscapes. The central research question is whether such interventions consistently enhance visual quality, or whether, in certain cases, they may produce counterproductive effects. The study adopted a mixed-methods approach. By employing augmented reality (AR) visual simulation techniques and image analysis through ImageJ software, 11 images of diverse urban landscapes from around the world were selected. Subsequently, visual questionnaires were used to collect responses from 51 urban design experts. Data analysis was carried out using chi-square and independent t-tests, alongside fractal dimension analysis of the selected images. In 9 out of 11 cases, the addition of trees significantly enhanced both visual beauty and perceptual complexity (p-value < 0.05; Cramér’s V = 0.977). Fractal analysis and independent t-tests further confirmed the higher complexity of tree-lined landscapes. However, in certain instances, trees diminished visual appeal by obscuring architectural details. The findings indicate that the spatial placement of trees relative to the built structure plays a critical role. In other words, the relationship between complexity and beauty is non-linear, suggesting the existence of a “visual threshold” beyond which the addition of natural elements may produce adverse effects. These insights can assist designers in enhancing urban visual experience and quality of life through strategic and context-sensitive tree placement.
تبلیغات
