چکیده

بر آنم که نخست شأن داور و داوری را در فصل اختلاف تا اندازه ایی روشن کنم و بنویسم که داور کیست؟ داوری چیست؟ و در نظام دادرسی خصوصی چه جایگاهی دارد. پس می نگارم که داور بر وزن خاور واژه ای است فارسی که از ترکیب داوری معنای دادور یا دادورز به گونه یِ کنونی اش جای سپرده است و پیداست که دارای داد را داور می گویند که از نام های خداست و هم از واژه دادار پیشینه ی کاربردی دارد. و اما داور یا میانجی یا حکم در عرف اجتماعی به کسی گفته می شود که در فصل اختلاف شهروندان نقش کارسازی را ایفا می کرد است. به باور من داوری کهن ترین نهاد فصل دعوا در تاریخ اجتماعی بشریت بوده است که بعدها در قواره کدخدا،خانه انصاف،شورای داوری،شورای حل اختلاف و دادگاه صلح،عنوان دادرسی خصوصی و کهن خود را تشکل بخشیده است و این در حالی است که نهاد داوری به مفهوم حَکَمیّت همچنان راه را بر تراضی صاحبان اختلاف باز نگه داشته است. قانون البته از داور تعریفی آکادمیک به دست نداده است اما این هم هست که نقش رفع اختلاف از مفهوم عرفی خود به دور نیفتاده است الا این که قانون گذار اهلیت قانونی و عدم محرومیت از داوری را هم مورد تاکید و توجه قرار داده است اگر نه داور در مداخله بین اشخاص مقید به هیچ قیدی نبوده است حتّا عدالت و اهلیت و قرابت و خبرگی به نحوی که تراضی طرفین در برگزیدن او، در واقع تمام موانع داوری را از پیش پای برمی دارد. در همین حال البته مقررات مواد ۴۵۴ قانون ا. د. م به بعد، صرفاً ناظر به شکل کار و نیز مداخله در ابطال رای داور ظهور واقعاً کمرنگ خورد را به رخ کشانده است تا آن جا که حتماً پس از اتخاذ تصمیم به ابطال رای باز هم حق مداخله در فیصله امر را برای خود قائل نشده است. و من در بررسی دادنامه ای از دادگاه عمومی فرصت خواهم داشت که به جوانب دیگر کار هم نگاهی داشته باشم.

Annulment of an Arbitral Award; A Review of a Public Court Judgment

In this paper, I first intend to briefly explain the position of arbitration and arbitrators in dispute resolution: Who is an arbitrator? What is arbitration? And what role does it play in the system of private adjudication? The term “arbitrator” (Davar) is a Persian word, historically linked to the concept of justice, and even considered one of the divine attributes. Traditionally, the arbitrator, mediator, or adjudicator was seen as someone who played a key role in resolving civil disputes. In my view, arbitration is the oldest institution for dispute settlement in human societies, later evolving into forms such as village elders, equity houses, arbitration councils, and peace courts, while still maintaining its original nature as a private method of resolution. Although the law does not provide an academic definition of arbitrators, it emphasizes legal capacity and the absence of disqualifications. Otherwise, the appointment of an arbitrator depends entirely on the mutual agreement of the parties, without strict conditions such as impartiality, expertise, or kinship. Articles 454 and following of the Civil Procedure Code mainly regulate formal aspects of arbitration and the annulment of arbitral awards. Even after annulling an award, the court does not assume jurisdiction over the substance of the dispute. In reviewing a judgment from the Public Court, I will also address some of these related issues.

تبلیغات