رنج و رستگاری: توجیه مجازات به مثابه «تطهیر و کفاره سکولار» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با افول پیامدگرایی و راهبردهای آن به عنوان رایج ترین نظریه مجازات در دو قرن اخیر، اینک عدالت کیفری در بحران توجیه به سر می برد. این افول ناشی از تردیدهای عملی در کارامدی بازدارندگی و بازپروری و نقدهای نظری ناظر بر نگاه ابزاری پیامدگرایی به بزهکار و بی توجهی به عاملیت اخلاقی انسان است. همزمان، نظریه رقیب، سزاگرایی، می کوشد تا خلأ توجیه را با ارجاع به خیرهای ذاتی و غیراتفاقی ترمیم کند؛ خیرهایی که بزهکار را به ابزار صرف تقلیل نمی دهند و از کرامت اخلاقی محروم نمی کنند. برخی از این سزاگرایان چنین مزایایی را در الگوی مذهبی مواجهه با خطاکاران (گنهکاران) که بر تطهیر و کفاره متکی است، جست وجو می کنند. مشکل اینجاست که این الگو با جوامع لیبرال مبتنی بر خودآیینی، فردگرایی و تکثرگرایی سازگار نیست. برای حل این مشکل، این نظریات به بازطراحی و سکولارسازی کفاره و تطهیر می اندیشند، به نحوی که قالب سنتی حفظ و با محتوای لیبرال ترمیم شود. نتیجه ادعایی، الگویی از مجازات است که در عین کارامدی اجتماعی، «هدف فی نفسه بودن» و «عاملیت اخلاقی» انسان را محترم بشمارد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بازخوانی انتقادی این طرح و بررسی میزان توفیق آن می پردازد. ماحصل بررسی، تردید در توفیق این اقتباس است؛ اولاً این طرح به تفکیک ناپذیری نهادهای تطهیر، کفاره و توبه از جماعت سنتی مبتنی بر اقتضائاتی مثل وحدت و عینیت هنجاری بی توجه است؛ ثانیاً ناسازگاری این نهادها با جامعه لیبرال مبتنی بر خودآیینی و تکثر را نادیده می گیرد. بنابراین نه به مبدأ توجه کافی دارد و نه مقصد.Pain and Redemption; Justification of Punishment as “Secular Atonement and Penance”
After the decline of consequentialism as the prominent theory of punishment in the last 200 years, the criminal justice system is in a crisis of justification. This stems from practical doubts about the effectiveness of deterrence and rehabilitation, as well as criticisms of instrumental view of the offender, which neglects their moral agency. Meanwhile the retributivism, has sought to fill the justification gap by introducing new intrinsic and non-instrumental goods that do not reduce the offender to a mere tool and deprive them of moral dignity. Some retributivists have sought these advantages in the religious model of treating wrongdoers based on Atonement and Penance. The problem is that this model is incompatible with liberal autonomy and individualism. As a solution this theory suggests a reconstruction that involves secularization of these originally religious institutions. By retaining the form and infusing them with liberal content, this approach seeks to offers a socially beneficial model of punishment that respect the idea of human “being end in itself” and moral agent. This article employs a descriptive and analytical approach to conduct a critical re-examination of this theories. The outcome of the analysis casts doubt on the viability of this adaptation. Firstly, the plan overlooks the interconnection of the institutions of attonement, penance, and repentance from the traditional community, which is based on normative objectivity. Secondly, it disregards the incompatibility of these institutions with a liberal society characterized by individualism and pluralism. Therefore, it pays insufficient attention to both the origin and the destination.
تبلیغات
