روش قدیم شش انگشت گذاری و راه حل آوا نویسی برای پرده ها در توضیح موسیقی اورموی
آرشیو
چکیده
آوانویسی و بازنویسی یا ترانسکریپسیون (فرانسوی: Transcription ) از اصطلاحات موسیقی است و به معنای مکتوب کردنِ یک قطعه شنیداریِ موسیقی است. به عبارتی دیگر، بازنویسی به معنای نت نویسیِ یک قطعه شنیداری است که قبلاً نت نویسی نشده است. در نظریه ادوار، دستان بندی سازها (نحوه کوک ساز و موقعیت پرده های آن) به کمک تناسب های ریاضی توضیح داده می شد و برای هر نت موسیقی نامی با استفاده از ترکیب الفبای ابجد تعیین می گردید. به این ترتیب فاصله های موسیقایی دقیقاً مشخص می شدند. سپس با ترکیب این فواصل جنس هایی (دانگ هایی) درست می شد که ذی الاربع (دارای چهار نت) یا ذی الخمس (دارای پنج نت) نام می گرفتند و از ترکیب یک جنس ذی الاربع و یک جنس ذی الخمس یک اکتاو کامل به دست می آمد که به آن «دور» گفته می شد. لوح های سومری گواهی می دهند که تلاش برای نوشتن موسیقی از زمان های قدیم انجام می شده است. روندی که با خط میخی شروع شد با نت هایی که امروز استفاده می کنیم ادامه می یابد. پس از خط میخی ، تلاش هایی برای نوشتن موسیقی در فرهنگ خاورمیانه انجام شده که ما چگونگی همه اینها را نمی دانیم. تئوریسین موسیقی ه. گ. فارمر، در اثر خود صفی الدین اورموی را "بنیانگذار مکتب سیستماتیک در تاریخ موسیقی"معرفی کرده ، از سیستم ناشناخته نوشتن موسیقی صحبت می کند. مراغه ای[1] این سیستم را روش " شش انگشت گذاری" نامیده است. اورموی به طور مستقیم چگونگی درک این روش را نشان نداده است. او روش شش انگشت گذاری بر روی پرده های عود را در توضیح استفاده از 12دور و 6 آواز مانند سلمک، مایه و شهناز به کار برده است. برای تجزیه و تحلیل این موضوع، استفاده از جدول ابجد-حرف- موسیقی نگاری اورموی توسط برخی از محققانی مشاهده شده است. اما در مورد درستی یا نادرستی این راه حل بحث نشده است. این مقاله بر " چیستی روش شش انگشت گذاری و چگونگی درک آن " متمرکز است و با هدف حل نحوه درک مثالهای نوشته شده توسط صفی الدین ، "آوا نویسی" جدیدی را همراه با راستی آزمایی به عنوان راه حل پیشنهاد می کند. [1] عبدالقادر مراغه ای"The ancient six-finger technique and the phonetic notation solution for frets in the explanation of Urmavi's music."**** "Urmavi müziğinin açıklamasında eski altı parmak tekniği ve perdeler için fonetik notasyon çözümü."**** "Urmavi musiqisinin izahında qədim altı barmaq texnikası və pərdələr üçün fonetik notasiya həlli."
Transcription (French: Transcription) is a musical term referring to the process of notating a piece of auditory music. In other words, it means writing down the musical notation of a previously un-notated auditory piece. In the theory of adwār (cycles), the fingering of instruments (tuning and fret positions) was explained through mathematical proportions, and each musical note was assigned a name using combinations of the Abjad numerals. This allowed precise determination of musical intervals. By combining these intervals, jins (tetrachords or pentachords) were formed−referred to as dhī al-arba‘ (four-note) or dhī al-khams (five-note). The combination of one dhī al-arba‘ and one dhī al-khams produced a complete octave, called a dawr (cycle).Sumerian tablets attest that attempts to write music date back to ancient times. This process began with cuneiform and evolved into the notation systems we use today. After cuneiform, there were efforts in Middle Eastern cultures to notate music, though we do not know the full details of all these methods. The music theorist H.G. Farmer, in his work, described Ṣafī al-Dīn al-Urmawī as the "founder of the systematic school in the history of music" and mentioned an unknown system of musical notation. Al-Marāghī referred to this system as the "six-fingering method." Al-Urmawī did not directly explain how this method was to be understood. He applied the six-fingering method on the frets of the ʿūd (lute) to explain the use of 12 adwār (cycles) and 6 awāz (melodic modes) such as Salāmak, Māya, and Shahnāz.To analyze this, some researchers have observed the use of al-Urmawī’s Abjad-letter-music notation table. However, the accuracy of this solution has not been debated. This article focuses on "the nature of the six-fingering method and how to understand it," proposing a new "transcription" method along with verification as a solution to interpret the examples written by Ṣafī al-Dīn.****Transkripsiyon (Fransızca: Transcription), işitsel bir müzik parçasının notaya alınması sürecini ifade eden bir müzik terimidir. Başka bir deyişle, daha önce notaya alınmamış bir işitsel müzik eserinin yazılı nota haline getirilmesi anlamına gelir. Edvar (döngüler) teorisinde, enstrümanların perdeleri (akort ve perde pozisyonları) matematiksel oranlarla açıklanmış ve her bir müzik notasına Ebced rakamlarının kombinasyonları kullanılarak bir isim verilmiştir. Bu, müzik aralıklarının kesin olarak belirlenmesini sağlamıştır. Bu aralıkların birleştirilmesiyle cins (dörtlü veya beşli aralıklar) oluşturulmuş ve bunlar zirarba (dört notalı) veya zirhams (beş notalı) olarak adlandırılmıştır. Bir zirarba ve bir zirhams’ın birleşimi, tam bir oktav oluşturmuş ve buna devir adı verilmiştir.Sümer tabletleri, müziği yazıya dökme çabalarının eski çağlara kadar uzandığını kanıtlamaktadır. Bu süreç çivi yazısıyla başlamış ve günümüzde kullandığımız nota sistemlerine kadar evrilmiştir. Çivi yazısından sonra, Orta Doğu kültürlerinde müziği notalama girişimleri olmuştur, ancak bu yöntemlerin tamamı hakkında detaylı bilgiye sahip değiliz. Müzik teorisyeni H. G. Farmer, eserinde Safiyüddin Urmevi’yi "müzik tarihinde sistematik ekolün kurucusu" olarak tanımlamış ve bilinmeyen bir müzik notasyon sisteminden bahsetmiştir. Meragi, bu sistemi "altı parmak pozisyonu yöntemi" olarak adlandırmıştır. Urmevi, bu yöntemin nasıl anlaşılması gerektiğini doğrudan açıklamamıştır. O, bu yöntemi ud perdeleri üzerinde uygulayarak 12 devir ve Selamek, Maya, Şehnaz gibi 6 avazın (makam) kullanımını açıklamıştır.Bunu analiz etmek için bazı araştırmacılar, Urmevi’nin Ebced-harf-müzik notasyon tablosunu kullanmıştır. Ancak bu çözümün doğruluğu tartışılmamıştır. Bu makale, "altı parmak pozisyonu yönteminin ne olduğu ve nasıl anlaşılması gerektiği" üzerine odaklanmakta ve Safiyüddin’in yazdığı örnekleri yorumlamak için doğrulamayla birlikte yeni bir "transkripsiyon" yöntemi önermektedir.****Transkripsiya (Fransızca: Transcription), eşidilən bir musiqi parçasının not ilə yazıya alınması prosesini ifadə edən bir musiqi terminidir. Başqa sözlə, daha əvvəl not ilə yazılmamış eşidilən bir musiqi əsərinin yazılı not formasına çevrilməsi deməkdir. Ədvar (dövrlər) nəzəriyyəsində, alətlərin pərdələri (akord və pərdə mövqeləri) riyazi nisbətlərlə izah edilmiş və hər bir musiqi notunun adı Əbcəd rəqəmlərinin kombinasiyaları ilə müəyyən edilmişdir. Bu, musiqi intervallarının dəqiq şəkildə müəyyənləşdirilməsini təmin etmişdir. Bu intervalların birləşdirilməsi ilə cins (dörd səsli və ya beş səsli aralıqlar) yaranmış və bunlar zirərbə (dörd notlu) və zirxəms (beş notlu) adlandırılmışdır. Bir zirərbə və bir zirxəmsın birləşməsi tam bir oktava yaratmış və buna dövr deyilmişdir.Sumer tabletləri, musiqinin yazıya alınma cəhdlərinin qədim dövrlərə qədər uzandığını sübut edir. Bu proses mixi yazısı ilə başlamış və müasir dövrdə istifadə etdiyimiz not sistemlərinə qədər inkişaf etmişdir. Mixi yazısından sonra, Yaxın Şərq mədəniyyətlərində musiqini not ilə yazmaq üçün cəhdlər olmuşdur, lakin bu üsulların hamısı haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Musiqi nəzəriyyəçisi H.G.Farmer öz əsərində Səfiəddin Urməvini "musiqi tarixində sistemli məktəbin banisi" kimi təsvir etmiş və naməlum bir musiqi notasiya sistemindən bəhs etmişdir. Məraği bu sistemi "altı barmaq üsulu" adlandırmışdır. Urməvi bu üsulun necə başa düşülməli olduğunu birbaşa izah etməmişdir. O, bu üsulu ud pərdələrində tətbiq edərək 12 dövr və Səlmək, Maya, Şəhnaz kimi 6 avazın (maqam) istifadəsini izah etmişdir.Bunu təhlil etmək üçün bəzi tədqiqatçılar Urməvinin Əbcəd-hərf-musiqi notasiya cədvəlindən istifadə etmişlər. Lakin bu həllin düzgünlüyü müzakirə edilməmişdir. Bu məqalə "altı barmaq üsulunun nə olduğu və onun necə başa düşülməsi" mövzusuna diqqət yetirir və Səfiəddinin yazdığı nümunələri şərh etmək üçün yoxlama ilə birlikdə yeni bir "transkripsiya" üsulu təklif edir.