واکاوی تأویل اشاری آیات قرآن در عرایس البیان و شرح شطحیّات روزبهان بقلی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این جستار که مطالعه ای کتابخانه ای، به روش تحلیل، توصیف و مقایسه است، در دو بخش تنظیم شده است. بخش نخست به معرّفی روش تأویل اشاری آیات قرآن می پردازد که طیّ آن، مؤوّل کلمه ای را برمی گزیند و هر حرف آن را به حرف آغازین کلمه ای دیگر نسبت می دهد و بدین ترتیب، نگرش خود نسبت به متن را مطرح می سازد. بخش دوم این تحقیق جایگاه تأویل اشاری در آثار روزبهان بقلی(606-522 ه .ق)، معروف به «شیخ شطّاح» را در کتاب های عرایس البیان و شرح شطحیّات واکاوی می کند. او این رویکرد بدیع را در تشریح معانی مقطّعات و غیر مقطّعات قرآن کریم به کار برده است. او که خود به اهمّیّت تأویل اشاری اشاره کرده، در بعضی موارد حروف کلمات تأویل شونده را به کلماتی نسبت می دهد که با همان حرف شروع می شوند و در برخی موارد عرصه را بر روی ذوق خویش می گشاید تا آنچه ضمیر او از الهامات عرفانی دریافت کرده است، با کمک روش تأویل اشاری بیان کند. در این موارد، روزبهان به انتساب حروف کلمه مورد نظرش به حروف آغازین کلمات دیگر پای بند نمی ماند. در چنین مواردی، آن حرف که برای تأویل اشاری برگزیده، نه در ابتدا، بلکه در میانه یا انتهای کلمات منسوب قرار دارند. علاوه بر بُعد روش شناختی، از نظر محتوا نیز در مقطّعات یا غیر مقطّعاتی که او برای تأویل اشاری برمی گزیند، گاهی به روش تفسیر بالمأثور می گراید و دیدگاه تأویلی خویش را با احادیث و روایات معصومین(ع) و همچنین سخنان سایر صاحبان آرای عرفانی مستند می کند و گاهی در پرتو دریافت های درونی خویش مسیر تأویل را هموار می سازد.Analyzing the indicative interpretation of the Qur'anic verses in Ruzbihan Baqli’s Arais al-Bayan and Sharh-e Shat’hiyat
This essay,organized in two parts,is alibrary study,and employs the methodof analysis,description and comparison.The first part deals with the introduction ofthe indicative methodof interpretationofthe Qur’an verses and, during which the interpreter choosesa wordand assigns eachletter to theinitial letter of another word, thus presents hisattitude towards the text. The second part of this research analyzes the position of indicative interpretation in the works of Ruzbihan Baqli(1128-1209 AC),known as "Sheikh Shattah"in his books Arais al-Bayan and Sharh-e Shat’hiyat.He has used this innovative method for hismystical interpretation of the mysterious letters and other words of the Holy Qur’an.He himself pointed out the importance of indicative interpretation. However, in some cases he assigns the letters of interpreting word to other wordsthat begins withthe same letterand in someother cases heopens up the field to his own taste to express what his mind has received from mystical inspirations with the helpof indicative interpretation method.Insuchcases, Ruzbihan does not stick to assigning the letters of the word he is discussing tothe initial letters of other words. In these cases, the letter chosen for the indicative interpretation is not at the beginning,but in the middle or at the end of the related words.In additionto the methodological dimension, in terms of content, regarding mysterious letters or other Qur’an’s words that he chooses for indicative interpretation,he sometimes turns tothe documentarymethod of interpretation.So,he authorizes his interpretations by hadithsand narrations ofthe infallibles(PBUH)as well as the words of other researchersof mystical opinions.Sometimes, headheres to the light of his inner perceptions,and so paves the pathof interpretation
تبلیغات
