الگوی مفهومی آرمان شهر انگیزشی در تمدن سازی قرآن کریم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از دیدگاه قرآن کریم، انگیزش یکی از ارکان تمدن سازی در تأسیس آرمان شهر اسلامی محسوب می شود؛ ازاین رو هدف پژوهشِ حاضر ارائه الگوی مفهومی آرمان شهر انگیزشی در تمدن سازی قرآن کریم است. در بخش نظری این هدف از طریق بررسی مفاهیم استخراج شده از تفاسیر مفسران دنبال می شود و در بخش کاربردی، چگونگی تمدن سازی انگیزش مبتنی بر قرآن کریم بررسی می شود. سؤال اصلی پژوهش چنین است: الگوی مفهومی آرمان شهر انگیزشی در تمدن سازی قرآن کریم چیست؟ این پژوهش از نوع تحقیقات بنیادی توسعه ای به شمار می رود و روش کیفی مورداستفاده در آن تحلیل محتوای کیفی است. در این راستا متن آیات کل قرآن (جامعه آماری) بررسی و مضمون های مربوط به «الگوی مفهومی آرمان شهر انگیزشی» به عنوان نمونه (بالغ بر 2700 آیه) شناسایی شد؛ آنگاه با مراجعه به تفاسیر، طبقه بندی مفهومی و کدگذاری باز و محوری و انتخابی صورت گرفت. نویسنده در راستای ارائه الگویی جامع، پس از کدگذاری، به سه مضمون پایه اعم از علّی و ساختاری و پیامدی دست یافت. روایی و اعتبار این الگو در مرحله اول توسط 17 نفر از کارشناسان بررسی شد. مقدار cvr و cvi نشان دهنده روایی محتوایی این الگوی مفهومی است. نتایج نشان داد جامعه و تمدن سازی از منظر قرآن کریم، آرمان شهری است که نظام انگیزشی آن در حوزه های مختلف فردی و خانوادگی و اجتماعی قوام می یابد.A Conceptual Model of the Motivational Utopia in the Civilization-Building of the Holy Quran
From the perspective of the Holy Quran, motivation is considered one of the pillars of civilization-building in the establishment of an Islamic utopia. Therefore, the purpose of this research is to present a conceptual model of a motivational utopia in the civilization-building of the Holy Quran. The theoretical part of this goal is pursued by examining concepts extracted from the commentaries of exegetes, while the practical part investigates how motivation-based civilization-building, as rooted in the Quran, is achieved. The main research question is: What is the conceptual model of a motivational utopia in the civilization-building of the Holy Quran? This study is classified as fundamental-developmental research, utilizing qualitative content analysis as its methodology. The entire Quran (as the population) was analyzed, identifying the themes related to the "conceptual model of a motivational utopia" (more than 2,700 verses). Then, through examining commentaries, open, axial, and selective coding was conducted. To present a comprehensive model, three core themes—causal, structural, and consequential—were identified after coding. The validity and reliability of this model were initially assessed by 17 experts, with the CVR and CVI values confirming the content validity of this conceptual model. The findings indicate that from the Quran’s perspective, society and civilization-building represent a utopia where the motivational system is established across various individual, familial, and social domains.
تبلیغات
