تحلیلی بر فروض مسئولیت کیفری ضابطین قضایی با تاکید بر نظریه «مشارکت با فضیلت» در حقوق ایران

نویسندگان: هادی مسعودی فر نفیسه شیرازی
منبع: تمدن حقوقی سال 7 تابستان 1403 شماره 20

کلیدواژه‌ها: مسئولیت انتظامی مسئولیت کیفری مشارکت با فضیلت ضابطین عام قوه قضائیه اصل تناسب

حوزه های تخصصی:
doi: 10.22034/lc.2024.462298.1503
شماره صفحات: ۴۵ - ۶۶
دریافت مقاله   تعداد دانلود  :  ۹

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۱

چکیده

امروزه قلمرو حقوق کیفری در ایران با چالش تولید جرم و تفسیر موسع از رفتار مجرمانه روبرو است و این جریان علاوه بر اشخاص عادی به دایره مسئولیت های اداری نیز ورود نموده و به ویژه با طرح «مسئولیت انتظامی» در کنار مسئولیت کیفری و مدنی شامل اقدامات و فعالیت ضابطین عام قوه قضائیه مانند نیروی پلیس می گردد. بر همین اساس، هدف اصلی در پژوهش حاضر شناسایی و معرفی رویکردی است که با تاکید بر آن مسئولیت کیفری ضابطین عام قوه قضائیه هنگام اجرای عملیات مخفیانه اطلاعاتی و امنیتی نقض شود. بنابراین در این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی تدوین گردیده است، نقش نظریه «مشارکت با فضیلت» در رفع مسئولیت کیفری ضابطین عام قوه قضائیه هنگام انجام ماموریت های انتظامی، امنیتی و اطلاعاتی به صورت مخفیانه مورد ارزیابی قرار گرفته است. فرضیه اصلی بر آن است که مشارکت در یک عمل نوعا مجرمانه مشروط بر این که بر فضیلتی پیشدارنده یا ترمیمی استوار باشد فاقد مسئولیت برای ضابط خواهد بود. مبتنی بر استدلال قیاسی مشخص گردید که با تاکید بر این نظریه می توان مسئولیت ضابط قضائی را که به صورت مخفیانه در بین گروه های تبهکاری رخنه کرده و ضمن انجام وظیفه مرتکب عملی مجرمانه شده است را برطرف نمود مشروط بر آن که ضابط قضائی، اصل تناسب در وضعیت اضطرار را رعایت کرده و خود سبب بروز وضعیت فوق العاده نباشد. همچنین در این پژوهش مشخص گردید که شرط «اقتضاء امر و حسن انجام وظایف» می تواند رافع مسئولیت ضابط در هنگام اجرای عملیات مخفیانه قرار گیرد.

An Analysis on the Imposition of Criminal Liability on Judicial Officers with an Emphasis on the Theory of "Participation with Virtue" in Iranian Law
Today, the field of criminal law in Iran is facing the challenge of creating a crime and a broad interpretation of criminal behavior, and in addition to ordinary people, this trend has also entered the sphere of administrative duties and responsibilities, especially with the plan of "police responsibility" in addition to criminal responsibility and Civil includes the actions and activities of the general officers of the judiciary such as the police force. Based on this, the main goal of the current research is to identify and introduce an approach that can be emphasized to violate the criminal responsibility of the general officers of the judiciary when conducting covert information and security operations. According to this purpose, in the present research, which is based on the descriptive-analytical method, the role of the theory of "virtuous participation" in removing the criminal responsibility of the general officers of the judiciary when carrying out policing, security and intelligence missions in a secret manner has been evaluated. . The main hypothesis is that participation in a typically criminal act provided that it is based on a preventive or restorative virtue, will not be responsible for the bailiff. In the discussion of this relationship, based on the method of analogical reasoning, it was determined that by emphasizing this theory, the responsibility of the judicial officer who secretly infiltrated the criminal groups in disguise and committed a typically criminal act while collecting information was removed. Branke's conditional: the judicial officer must observe the principle of proportionality in the emergency situation and not be the cause of the extraordinary situation. Moreover, in this research, it was found that the condition of exigency and good performance of duties can relieve the officer's responsibility during the implementation of covert operations.

تبلیغات