واکاوی ماهیّت شرکت های سهامی و تطبیق آن با موازین فقهی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مهم ترین چالش فقهی در ارتباط با شرکت سهامی، تشخیص ماهیّت و جایگاه این شرکت در میان شرکت های فقهی است و این که شرکت سهامی، عقد است یا صرفاً سازمانی که برای تجارت با اموال گروهی سهامدار، تشکیل شده است. میان فقها و حقوقدانان اختلاف نظر است که حتی در صورت ارجحیّت نظریه عقد بودن شرکت سهامی، مشکل تطبیق این شرکت با شرکت های فقهی، به وجود می آید. وجود دارایی، شخصیّت مستقلّ از دارایی، شخصیّت سهامداران، وجود قوانین آمره ناظر بر نحوه اداره شرکت سهامی و تبعیّت سهامداران از رأی اکثریّت، از مهم ترین موانع پذیرش نظریه عقد بودن شرکت سهامی است. از نظر فقهای معاصر، از میان عقود و شرکت های فقهی، تنها شرکت عِنان و عقد مضاربه، بیشترین تقارب ساختاری را با شرکت سهامی دارند، امّا تأکید قانون تجارت بر انتخاب اعضای هیئت مدیره از میان سهامداران، مشکل اصلی تطبیق این شرکت با عقد مضاربه و شرکت عِنان است. این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی به این نتیجه رسیده است که از میان تمام این نظرات، پذیرش قول مضاربه ایی بودن شرکت سهامی بسیار دشوار است و هرچند تطبیق آن با شرکت عِنان ممکن بوده امّا پذیرش آن به عنوان یک عقد شراکت جدید و نوپا و مبتنی بر اصل صحّت و آزادی انعقاد قرارداد های مشروع، به صواب نزدیک تر می باشد.Analysis of the Nature of Joint-Stock Companies and Their Compatibility with Islamic Jurisprudence
The most significant jurisprudential challenge regarding joint-stock companies lies in identifying their nature and position among Islamic jurisprudential company models, as well as determining whether a joint-stock company is a contractual agreement or merely an organization formed for conducting business with the assets of a group of shareholders. Among jurists and legal experts, there is a lack of consensus on this issue. Even if the theory of joint-stock companies being a contractual agreement is favored, difficulties arise in aligning this company type with jurisprudential company models. Key obstacles to accepting joint-stock companies as contracts include the existence of assets distinct from the shareholders’ personal assets, the independent legal personality of the company, the mandatory regulations governing company management, and shareholders' adherence to majority decisions. According to contemporary jurists, among Islamic contracts and company models, ‘inan partnerships and mudarabah contracts share the closest structural similarities with joint-stock companies. However, the emphasis of commercial law on selecting board members exclusively from among the shareholders presents a significant challenge to aligning joint-stock companies with mudarabah and ‘inan contracts.This descriptive-analytical study concludes that while aligning joint-stock companies with the ‘inan partnership is feasible, considering them as a new and innovative partnership contract, based on the principle of validity and freedom to enter into legitimate contracts, is more justifiable than other approaches.
تبلیغات
