تحلیل عوامل مؤثر در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مراغه) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: آب عاملی مهم برای کشاورزی پایدار بوده و به طور مستقیم در ابعاد مختلف پایداری (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی) تاثیر می گذارد. به همین جهت شناسایی عوامل موثر در پایدارسازی الگوی مدیریت آن از ضروریات است.هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی و شناخت عوامل مؤثر در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در سکونتگاه های روستایی شهرستان مراغه می باشد.روش شناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیل بوده و برای گردآوری داده ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده نموده است. جامعه آماری نیز 20452 نفر از بهره برداران زراعی و باغی روستاهای شهرستان مراغه می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از آنان به عنوان نمونه تعیین شدند. ضمناً، با استفاده از فاکتورهای تعداد بهره بردار کشاورزی و طبقات ارتفاعی 20 درصد از روستاهای شهرستان که شامل 32 روستا می شود، به عنوان نمونه و برای انجام مطالعه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات تحقیق از آمارهای توصیفی و آمار استنباطی (تی تک نمونه ای، تحلیل عاملی و ...) در نرم افزار SPSS استفاده شد.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو مکانی سکونتگاه های روستایی شهرستان مراغه است.یافته ها و بحث: با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تعداد 7 عامل بعد از دوران عامل ها بدست آمده که مجموعاً 8/74 درصد واریانس کل متغیرها را تبیین کردند و به عبارتی 8/74 درصد از متغیرهای در 7 عامل اصلی در راستای پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در شهرستان مراغه توضیح داده شده و در این میان عامل آوال با مقدار ویژه 80/2 و درصد واریانس 35/13 درصد مهمترین عامل شناخته شدند.نتایج: مهمترین عواملی که در پایدارسازی الگوی مدیریت منابع آب در فضاهای روستایی شهرستان مراغه نقش دارند عبارتند از؛ 1- مدیریت سازمانی و اعطای تسهیلات به کشاورزان، 2) افزایش مشارکت روستاییان و بیمه محصولات کشاورزی، 3) مدیریت آبیاری و ارتقای آگاهی کشاورزان، 4) شکل و فرم اراضی کشاورزی آبی، 5) استفاده از روش های نوین آبیاری و سرمایه گذاری، 6) ارتباط و همکاری کشاورزان با کارشناسان و 7) تشکیل تعاونی های آببران.Analysis of effective factors in stabilizing water resources management pattern in rural settlements, case study: Maragheh county
Introduction Water is an important factor for the intensification of sustainable agriculture and it directly affects various dimensions of sustainability (social, economic, physical and environmental), and therefore identifying the effective factors in its sustainability is essential.Methodology This research is descriptive-analytical in terms of applied purpose, in terms of nature and method. Library and field studies were used to collect data and information. The statistical population is also 20,452 agricultural and horticultural farmers in the villages of Maragheh County, and 377 farmers were selected for the research using Cochran's formula. In addition, by using the factors of the number of agricultural operators and altitude classes, 20% of the villages of the County, which includes 32 villages, were selected as a sample to conduct the study. In order to analyze the research data and information, descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test, factor analysis, etc.) were used in SPSS software. Geographical area of research The territory is the rural settlements of Maragheh city. Results and discussionUsing the factor analysis test, the number of 7 factors after the period of the factors was obtained, which explained 74.8% of the total variance of the variables, in other words, 74.8% of the variables in the 7 main factors in order to stabilize the water resources management model. It has been explained in Maragheh city and among them, the Aval factor with a specific value of 2.80 and a variance percentage of 13.35% was recognized as the most important factor. ConclusionThe findings showed that the most important factors that contribute to the stabilization of the water resource management model in the rural areas of Maragheh are; 1) Management of changing the cultivation pattern and providing facilities, 2) Increasing the participation of villagers and insuring agricultural products, 3) Irrigation management, changing the cultivation pattern and raising the awareness of farmers, 4) The shape and form of irrigated agricultural lands, 5) Using methods New irrigation and investment, 6) increasing the awareness and communication of users and 7) forming irrigation cooperatives.
تبلیغات
