واکاوی معنای «حسباناً» در آیه ی ﴿...یُرْسِلَ عَلَیْها حُسْباناً مِنَ السَّماءِ...﴾ بر اساس روابط همنشینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
واژه ی ﴿حُسْباناً﴾ در آیه ی ﴿..وَ یُرْسِلَ عَلَیْها حُسْباناً...﴾ در شمار واژگانی است که در تفاسیر و ترجمه های فارسی و لاتین در معنای آن اختلاف نظر وجود دارد. معانی: عذاب، آتش، صاعقه، تگرگ، سرما، باد، آفت و... در تفاسیر و ترجمه ها برای آن ذکر شده است. پژوهش حاضر با روش تاریخی تحلیلی به منظور یافتن دلایل اختلاف معنای «حسبانا» و بر اساس روابط همنشینی، به ارائه معنای درست آن پرداخته است. بررسی منابع لغت و تفاسیر نشان می دهد که برخی اختلاف ها، مبنای لغوی داشته است و برخی مبنای روایی. سند برخی از این روایات موقوف و برخی مقطوع هستند و به معصوم (ع) نمی رسند؛ همچنین حامل معانی متعددی هستند، از این رو ترجیج آن ها مشکل است. به علاوه منابع لغت نتوانسته اند از اختلاف دیدگاه ها جلوگیری کنند؛ سیر تاریخی تفاسیر نشان می دهد که در قرون اولیه، معنا و مصداقِ «حسبان» مضیق و از قرن ششم به بعد موسع گردیده است.Exploration of the Meaning of "Ḥusbānan" in the Verse "...wa Yursila ʻalayhā Ḥusbānan min al-Samāʼ…" based on Associative and Substitutional Relationships
The term "Ḥusbānan" in the verse "... wa Yursila ʻalayhā Ḥusbānan min al-Samāʼ…" is one of the words that have different interpretations in Persian and Latin interpretations and translations. Meanings such as punishment, fire, lightning, hail, cold, wind, calamity, etc., have been mentioned for it in interpretations and translations. The present study, using a historical-analytical method, aims to find the reasons for the difference in the meaning of "Ḥusbānan" and employs a modern semantic approach (associative relationships) to present the correct meaning. Examination of lexical sources and interpretations indicates that some differences are based on linguistic foundations and some on narrative ones. The available hadiths have issues in terms of authenticity and convey multiple meanings, making their prioritization challenging. Additionally, lexical sources have not been able to prevent differing viewpoints; the historical trend of interpretations shows that in the early centuries, the meaning and application of "Ḥusbān" were limited, but from the sixth century onwards, they expanded. In this study, by using substitutional relationships, an effort has been made to present a more precise meaning and application.