دیدگاه دانش آموزان دبیرستانى پیرامون منابع تأثیر گذار بر هویت دینی شان (مطالعه موردى شهرستان کرج) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری هویت دینی دانش آموزان شهرستان کرج بود. جامعه آماری، عبارت بودند از دبیرستان های دختران شهرستان کرج که با روش نمونه گیری خوشه ای از سه منطقه بالای شهر، مرکز شهر و پایین شهر، سه مدرسه انتخاب شدند. روش این پژوهش، ترکیبی از نوع کمی و کیفی و ابزار پژوهش، پرسش نامه و مصاحبه بود. ابتدا برای انتخاب نمونه پژوهش، پرسش نامه سنجش دینداری خدایاری فرد و همکاران (1389) در کلاس های پایه چهارم این دبیرستان ها که در مجموع، 230 نفر و میانگین سنی آنها 17 سال و رشته تحصیلی آنها نظری (ریاضی، تجربی و انسانی) بود، اجرا گردید. بعد از اجرای پرسشنامه، 65 نفر که بالاترین نمره را در میزان دینداری کسب کردند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و هریک به طور جداگانه در یک جلسه 15 دقیقه ای به پرسش های محقق ساخته پژوهشگر- پرسش نامه ای نیمه ساختاریافته که با توجه به عوامل جامعه شناختی مؤثر در شکل گیری هویت دینی، تنظیم گردید و بعد از اعمال نظر اساتید مجرب، به شکل نهایی مورد استفاده قرار گرفت- پیرامون منابع تأثیرگذار بر شکل گیری هویت دینی شان پاسخ دادند. برای سنجش داده های مصاحبه از روش تحلیل محتوای توصیفی استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل مصاحبه های به عمل آمده از نمونه پژوهش، نشان دهنده تأثیر 1- مدرسه با مقوله های معلم و ویژگی های او، فعالیت های پرورشی و برنامه درسی؛ 2- خانواده با مقوله های سطح فرهنگی اقتصادی، میزان دینداری، نوع شغل و ...؛ 3- عوامل اجتماعی با مقوله های رسانه ها، برنامه های فرهنگی مساجد، مسئولان کشوری و هیئت های مذهبی، در شکل گیری هویت دینی دانش آموزان است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهم ترین عامل در شکل گیری هویت دینی دانش آموزان به ترتیب: میزان دینداری والدین، عضویت در هیئت های مذهبی و تشکّل های دانش آموزی بوده است. همچنین، یافته ها نشان داد که نقش تعدادی از مسئولان رده بالای کشوری و معلمان ناکارآمد، در شکل گیری هویت دینی دانش آموزان منفی بوده است. بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود که آموزش خانواده و اصول تربیت دینی فرزندان، در نظام آموزش و پرورش جدی گرفته شود و تشکّل های مذهبی دانش آموزان با طرح و برنامه مناسب ساماندهی گردند.High School Students’ Point of View about the Effective Sources on their Religious Identity (Case Study:Karaj City)
The aim of this study was to identify factors influencing the formation of religious identity of Karaj’s students. The population consisted of Karaj’s high schools with cluster sampling from three regions uptown, downtown and inner-town, three schools were selected.
The method of research was mixed method and research tools were questionnaire and interview. At first for selecting the research sample, we used the Khodayarifard et al (2010) religiosity questionnaire that was executed on the high school fourth-grade students those were totally 230 individuals with the age average of 17 and acquired in theory field (mathematics, science and humanities). After the execution of religiosity questionnaire, 65 individuals who received the highest score in the religiosity questionnaire were selected and each person responded separately to the questions about effective religious identity formation resources which were made by the researcher (a Semi-structured questionnaire were adjusted according to contributing sociological factors to the formation of religious identity and the final form was used after using the highly qualified experts’ opinions) in a 15-minute session. Descriptive content analysis was used in evaluating of the interview data.
The findings of analysis performed on the sample of interviews showed these effects on students’ religious identity: (1) school (teacher’s characteristics, educational activities, and curriculum) (2) families (economic issues, cultural level, religiosity, the type of the job and ...) (3) social factors (media issues, cultural programs of mosques, government officials, and religious bodies)
The results showed that orderly the most important factors in the formation of students’ religious identity was parents’ religiousness, participating in religious organizations and student clubs. The results also showed that a number of high-ranking state officials and ineffective teachers had have been negative results on the students' religious identity formation.
Findings suggest that family education and religious upbringing of children to education be taken seriously and religious organizations should organize students with proper planning.
تبلیغات
