در علم اصول، باور جازم مکلفان قطع نامیده میشود که گستره آن، از علم تا جهل مرکّب را دربر میگیرد. در فصل بندی و تبیین مطالب علم اصول، به جنبه روانشناختی قطع بسیار پرداخته شده، ولی بُعد معرفتشناختی آن عمدتاً فراموش شده است. مرحوم علامه طباطبایی ازجمله کسانی است که بر کتاب کفایهًْالاصول حاشیه زده است، ویژگی حاشیه مرحوم علامه این است که بُعد معرفتشناختی قطع را پررنگ کرده است. آخوند خراسانی قطع را اعتقاد جازمی می داند که از نظر صاحب یقین مطابق با واقع باشد و حجیت آن را ذاتی برشمرده و قائل به کاشفیت برای آن است؛ اما به باور علامه طباطبایی، قطع اساساً کاشفیتی ندارد و حجیت قطع هم ذاتی نیست. ازاینرو، نوشتار پیش رو بنا دارد به قطع و یقین از منظر علم اصول و معرفت شناسی بر مبنای آخوند خراسانی و علامه طباطبایی بپردازد. این پژوهش از سنخ پژوهش های نظری و توسعه ای است و اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه ای گردآوری شده و با روش استدلال و نه فنون آماری، مورد تجزیه و تحلیل عقلانی قرار گرفته است.
