مقدمه: وقتی تمام اشکال سردرد با هم در نظر گرفته شوند، سردرد شایع ترین نوع شکایات ناشی از درد در جهان است. استرس یکی از مهمترین عوامل ایجاد و تشدید کننده سردرد است. شاغلین حرفه نظامی به واسطه تجربه استرس زیاد در حرفه خود، بیشتر مستعد سردرد هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی اعصاب بر درمان سردردهای اولیه کارکنان نظامی بود.
روش: این پژوهش یک طرح تجربی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف می باشد. متغییر مستقل تحریک الکتریکی اعصاب و متغییر وابسته فراوانی، شدت و مدت سردرد بود. ابزار سنجش نیز فرم روزنگار سردرد بلانچارد بود. بدین منظور تعداد 30 نفر از کارکنان نظامی مبتلا به سردرد اولیه انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هر دو گروه قبل و بعد از دوره درمان با TENS، به مدت یک هفته فرم روز نگار سردرد را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. گروه آزمایش در حد فاصل زمانی بین پیش آزمون و پس آزمون، طی 15جلسه 20 دقیقه ای به صورت روزی یک بار مورد درمان با TENS واقع شدند و گروه کنترل هیچگونه درمانی دریافت نکردند.
نتایج: نتایج تحقیق که از طریق انجام تحلیل کوواریانس بر روی پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و گروه آزمایش به دست آمد نشان داد، درمان با TENS باعث کاهش معنا دار در فراوانی، شدت و مدت سردردهای گروه آزمایش شده است.
بحث: با توجه به نتایج بدست آمده و کاهش چشمگیر در فراوانی، شدت و مدت سردرد، به نظر می رسد درمان با TENS می تواند نقش موثری در کاهش و درمان سردردهای اولیه کارکنان نظامی داشته باشد.
