نمود مفاهیم عرفانی و صوفیانه شعر در معماری بقاع متبرکه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معماری و ادبیات در کنار هنرهای دیگر چون نقاشی و موسیقی ازجمله هنرهای اسلامی اند که از بُعد صوری و لفظی (فرم و ساختار، ریتم و وزن) و کاربرد مفهومی دارای مشترکات زیادی هستند؛ به گونه ای که در برخی موارد تردیدی باقی نمی گذارد که خاستگاه و منشأ وجودی آن ها از منبعی واحد است. ادبیات ابزار تفکیک نشدنی معمار و معمار شخصی شهودگرا است. البته در ادبیات برای رسیدن به اهداف یک طراحی خلاقانه، شعر بر سایر ابعاد ادبیات رجحان دارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه به رشته تحریر درآمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که شعر در مفاهیمی چون فضا، فرم، سبک و در حوزه زیباشناسی چون استعاره، تضاد، توازن، نماد، رمز و رنگ دارای مشابهات زیادی می باشد که نه تنها در لفظ، در مفهوم و محتوا نیز نمایان است و این نشان دهنده ارتباط و تأثیر شعر سنتی در معماری امروز است. از نمونه های بارز تأثیر شعر بر معماری، نمود مفاهیم عرفانی و صوفیانه ازجمله افکار خیام، عطار، مولانا و سنایی بر مزار و گنبد بقاع متبرکه است. معماران دوره صفویه و قاجاریه، موسیقایی، هارمونی و مفاهیم شعر شاعران مذکور را دریافته و به حجم بدل ساختند. آثار معماری به دست آمده تبلور شاهکاری برآمده از ارتباط و تلفیق ادبیات و معماری است.اهداف پژوهش:بازشناسی ارتباط شعر سنتی و معماری در ایران.مطالعه نمود شعرهای عرفانی و صوفیانه در معماری بقاع متبرکه.سؤالات پژوهش:شعر سنتی و معماری ایرانی دارای چگونه ارتباطی هستند؟اشعار صوفیانه و عرفانی در معماری بقاع متبرکه چه بازتابی داشته است؟Manifestation of mystical and Sufi concepts of poetry in the architecture of holy shrines
Architecture and literature, along with other arts such as painting and music, are among Islamic arts that have plenty of common points for their visual and verbal aspects and conceptual applications, such that there is no doubt that their origins and existence are by a unique creator. Literature is the inseparable tool of architects and architects are intuition-oriented. Poetries have great similarities in the concepts, such as space, form and, style, and in aesthetic domains, such as metaphors, contradictions, balances, symbols, secrets and colors, which are not only revealed in word, but also obvious in the concepts and contents. This indicates the relation and effect of traditional poetry in today’s architecture. One of the clear examples in the effects of poetry on architecture is the indication of mythical and theosophical concepts, including the thoughts and ideas of Khayyam, Rumi and Sanaei on the gravestones and domes of religious monuments. Safavid and Qajarid architects found the music, harmony and concepts of the poetries by the mentioned poets, transforming them into volumetric shapes. The obtained architectural works indicate prominence derived from the relation and combination of literature and architecture.Keywords: Relation, putting, mystical literature, architecture, crystallizatio.Research Objectives1.A study of the style of combining literature in the manifestation of artistic masterpieces2.A study of architectural style in the manifestation of artistic masterpiecesResearch Questions1.What is the style of combining literature in the manifestation of artistic masterpieces?2.What is the style of architecture in the manifestation of artistic masterpieces?