مواجهه فیلسوفان اسلامی با معرفت شناسی غربی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معرفت شناسی اسلامی یکی از دانش های نوپا در منظومه دانش های فلسفی است. نوشتار حاضر قصد آن دارد که با روش تحلیل عقلی هویت معرفتی این دانش، ضرورت و نسبت آن با دیگر دانش های بشری را تبیین کرده، سپس ماجرای این علم را در میان علوم اسلامی به تصویر بکشد. بنا بر مهمترین یافته های این مقاله، فیلسوف بزرگ معاصر علامه طباطبایی را باید بنیان گذار این دانش در جهان اسلام دانست که پس از ورود فلسفه های مادی و اندیشه های پوزیتویستی غرب به ایران به درستی ضرورت این امر را برای مقابله عالمانه با این اندیشه ها دریافت. پس از ایشان، دیگر فیلسوفان مسلمان معاصر این مسیر را ادامه دادند و با تنظیم، تبویب و تدوین مسائل معرفت شناسی موجب گسترش این دانش گردیدند و با نظریه پردازی به تعمیق و تحکیم مسائل آن پرداختند، چنانکه دیدگاه های معرفت شناختی را در حل مسائل سایر دانش ها به خصوص معرفت های دینی به کارگرفتند. به کارگیری معرفت شناسی در تبیین معارف اسلامی و دفاع از آنها در برابر هجمه دیدگاه های وارداتی از الهیات مسیحی یکی از درخشان ترین نتایج حضور و گسترش این دانش در قلمرو علوم عقلی اسلامی بوده است. به نظر می رسد در آینده نیز یکی از مهم ترین ثمرات این دانش می تواند تأمین مبانی معرفت شناختی علوم انسانی مطلوب باشد.The Confrontation of Islamic Philosophers with Western Epistemology
Islamic epistemology is one of the nascent sciences in the system of philosophical sciences. The purpose of this article is to explain the necessity and relation of this knowledge with other human knowledges by the method of intellectual analysis of the epistemological identity of this knowledge, and then portray the story of this science among Islamic sciences. According to the most important findings of this article, the great contemporary philosopher Allāma Tabātabāī should be considered the founder of this knowledge in the Islamic world, who after the arrival of materialistic philosophies and positivist ideas of the West to Iran, he correctly understood the necessity of this to deal with these ideas in a scholarly manner. After him, other contemporary Muslim philosophers continued this path and expanded this knowledge by organizing, classifying, and codifying epistemological issues and deepening and consolidating its issues by theorizing; As they used epistemological views in solving the problems of other sciences, especially religious knowledge. The use of epistemology in explaining Islamic teachings and defending them against the onslaught of views imported from Christian theology has been one of the most brilliant results of the presence and expansion of this knowledge in the realm of Islamic intellectual sciences. It seems that in the future, one of the most important fruits of this knowledge can be providing the epistemological foundations of human sciences.
تبلیغات
