تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشه ابن سینا در اخلاق (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در این مقاله سعی بر این است که به سازمان فکری ابن سینا در اخلاق پرداخته و نشان داده شود که نظام اخلاق ابن سینا در قالبی کاملاً نوافلاطونی بروز پیدا می کند. علاوه براین، به استفاده او از بسیاری از مفاهیم نوافلاطونی نیز در درون این سازمان فکری پرداخته خواهد شد. برای نشان دادن سازمانِ نوافلاطونیِ فکر ابن سینا در اخلاق، در مهم ترین قدم تلاش بر این است نشان داده شود که اخلاق ابن سینا در تمام ابعاد آن، از جایی که ابن سینا بحث اخلاق را آغاز می کند تا آنجا که صحبت از غایت نهایی انسان از عمل اخلاقی می کند، دارای مراتب است که مهم ترین خصیصه متافیزیکی سازمان فکر نوافلاطونی است. در قدم بعد، به مفاهیمی می پردازیم که او از اندیشه نوافلاطونیان استفاده کرده و در سازمان فکری خود پذیرفته و به کار گرفته است. مفاهیمی چون لحاظ مراتبی سه گانه برای اخلاق شامل اخلاق عامیانه، عالمانه و عاقلانه یا درنظرگرفتنِ عمل اخلاقی انسان به عنوانِ تکمیل کننده خلقت خداوند یا درنظرگرفتنِ مفهوم تشبه به مبادی عالیه یا خداوند به عنوانِ غایت اخلاق از جمله این مفاهیم اند. علاوه بر لحاظ مراتب، وجود بسیاری از این دست مفاهیم نوافلاطونی در شکل دهی به این سازمان فکری نقش داشته است.Research on the Neoplatonic System of Avicenna’s Thought on Ethics
This paper deals with Avicenna’s intellectual system in ethics and shows that his ethical system emerges in a totally Neoplatonic structure. Moreover, I show that he uses many Neoplatonic concepts inside this intellectual system. In the most important stage, to disclose the Neoplatonic system of Avicenna’s thought in ethics, I show that his ethics have levels as the most important property of a Neoplatonic system of thought in all its dimensions, from the point where he starts the discussion of ethics to where he discusses the ultimate aim of the ethical act. The presence of levels in Avicenna’s work is so important that one cannot have a correct understanding of his ethics without attention to them. In his thought, levels are examined in three stages according to Neoplatonic patterns: sensible, imaginable, and intelligible level. That means, all the aspects of Avicenna’s ethics like linguistics, metaphysics, epistemology, anthropology, theories, and moral duties, should be examined on three levels: the sensible, imaginable and, intelligible. In the next step, I attend to the concepts he uses from Neoplatonic thought and has employed them in his intellectual system. Besides the levels, many of these kinds of Neoplatonic concepts have been involved in forming this intellectual system.
تبلیغات
