سنجش تعادل توسعه شهرنشینی و محیط زیست در استان خراسان رضوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توسعه شهرنشینی متناسب با محیط زیست موضوعی مهم برای پایداری است. درک درست رابطه بین شهرنشینی و محیط زیست برای توسعه هماهنگ هر دو سیستم بسیار ضروری است. در دهه های اخیر گسترش شهرنشینی و زیرساخت های انسان ساخت بدون توجه به منابع محیط زیست رو به افزایش بوده است که باعث آثار فراوانی از قبیل کاهش منابع و آلودگی های محیط زیستی شده و آینده توسعه پایدار استان را به شدت تهدید کرده است. در این مطالعه تعادل بین زیرسیستم های شهرنشینی و محیط زیست با استفاده از مدل درجه هماهنگی دوگانه در شهرستان های استان خراسان رضوی بررسی و رتبه بندی شهرستان ها بر اساس امتیاز درجه هماهنگی دوگانه انجام شد. بر اساس امتیاز شهرستان ها، در هر زیرسیستم، شهرستان ها در چهار منطقه 1. فشار شهرنشینی؛ 2. فشار محیط زیستی؛ 3. فشار دوگانه؛ 4. عدم فشار تقسیم و رابطه بین درجه هماهنگی دوگانه و مناطق با یک دیگر مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد شهرستان های گناباد (0.66) و درگز (0.62) به ترتیب بالاترین امتیاز تعادل را به دست آورده و در دسته تعادل اولیه قرار گرفته اند. شهرستان های خوشاب (0.36)، مه ولات (0.38)، داورزن (0.39) به ترتیب پایین ترین وضعیت تعادل را داشته و در دسته عدم تعادل متوسط جای گرفته اند؛ درحالی که اکثر شهرستان های قرارگرفته در مناطق فشار دوگانه و فشار زیست محیطی در دسته عدم تعادل کم واقع شده اند و اکثر شهرستان های واقع در مناطق عدم فشار و دارای فشار شهرنشینی در دسته نزدیک به تعادل جای گرفته اند. به طور کلی بر اساس محاسبات انجام شده درجه هماهنگی دوگانه از منطقه فشار دوگانه به منطقه دارای فشار زیست محیطی و بعد از آن منطقه دارای فشار شهرنشینی و در انتها منطقه عدم فشار در حال افزایش بوده است.The Measurement of the Balance Between Urbanization Development and Environment in Khorasan Razavi Province
The development of urbanization in accordance with environment is an important issue for sustainability. A correct understanding of the relationship between urbanization and environment is highly vital for the coordinated development of both systems. In recent decades, the expansion of urbanization and manmade infrastructure without taking into account the environmental resources has been increasing. This has led to numerous consequences such as the reduction of environmental resources and the escalation of environmental pollution, and has severely endangered the future of sustainable development in Khorasan Razavi province. In the study at hand, the balance among urbanization and environment subsystems was examined using the coupling coordination degree model in the cities of Khorasan Razavi province. The ranking of cities was done based on the coupling coordination degree scores. Based on the scores of cities in each subsystem, the cities were divided into four areas, namely areas under urbanization pressure, areas under environment pressure, areas under dual pressure, and areas under no pressure, and the relationships between the coupling coordination degree and the areas were compared. The results showed that Gonobad (.66) and Dargaz (.62) cities have achieved the highest balance score and have been classified in the primary balance group. On the other hand, Khoshab (.36), Mahwelat (.38), and Davarzan (.39) cities had the lowest rate of balance and were classified in the average imbalance group. While the majority of the cities located in the areas under double pressure and environment pressure were classified in the low imbalance group, most of the cities located in the areas under no pressure and urbanization pressure were grouped in the near-to-balance category. Overall, based on the calculations made in this study, the coupling coordination degree has been increasing from dual pressure area to area under environmental pressure, then to the area under urbanization pressure, and finally to the area under no pressure.
تبلیغات
