نگاهی به منظومه تعلیمی-غنایی «حسن ارابه کش» از میرزا تورسون زاده، شاعر تاجیک

چکیده

با توجه به این که شناخت و بررسی ادبیات فارسی در بیرون از مرزهای کشورمان، به منظور پاس داشت و اشاعه آن، امری ضروری به نظر می رسد، در مقاله حاضر، منظومه تعلیمی-غنایی «حسن ارابه کش» از شاعر بنام معاصر تاجیک، میرزا تورسون زاده (1911م-1977م)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. از آنجا که شاعر مذکور یکی از نمایندگان مکتب ادبی رئالیسم سوسیالیستی تاجیکستان است، شعر او اغلبِ ویژگی های این مکتب را دارا است که در متن مقاله، ضمن بررسی شواهدی از داستان مورد نظر، این خصایص، کاویده شده است. از جمله مهم ترین موارد، تقابل سنت و مدرنیته در داستان مذکور است. به گونه ای که شاعر سوسیالیست سعی دارد بر اساس افکار حزبی آن روزگار تاجیکستان علاوه بر القای تفکرات حزبی به مخاطبان، از سنت های اجتماعی و فرهنگی، فاصله گرفته به تفکرات مدرن و البته سوسیالیستی روی آورد. داستان، منظومه ای تعلیمی- غنایی است، زیرا شاعر علاوه بر پندهای غیرمستقیم، دعوت به مدرنیزه شدن و البته اشاعه سوسیالیسم، به روایت عشق حسن و صدف نیز پرداخته است.