بررسی انتقادی معاشرت پژوهی در میراث اسلامی و آثار معاصران (کاستی ها و راهکارها) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

  پژوهش ها و نگاشته ها درباره اخلاق و آداب معاشرت، کاستی هایی دارند که با بررسی انتقادی شماری از نوشته های موجود در میراث اسلامی از سده های سوم تا ششم هجری و شماری از آثار نویسندگان معاصر، می توان به آن ها دست یافت. در این جستار، به اختصار به این کاستی ها پرداخته می شود. کاستی های یادشده در دو دسته قرار می گیرند: دسته نخست در محور پژوهش آداب معاشرت و در هفت حوزه قابل طرح است: 1. اصطلاح پژوهی معاشرت؛ 2. استناد به قرآن و سنت؛ 3. سندپژوهی روایات بیانگر آداب معاشرت؛ 4.تحلیل های علمی آموزه های معاشرت؛ 5. رویکرد فقهی به آداب معاشرت؛ 6. همگونی سرفصل ها؛ و 7. مسائل مستحدث آداب معاشرت. دسته دوم در مدار چگونگی عرضه اطلاعات پژوهش شده و در دو عرصه مطرح می شوند: 1. طبقه بندی اطلاعات؛ و 2. توجه به قالب دایرهالمعارفی در عرضه اطلاعات. به تناسب کاستی های یادشده و برای رفع آن ها، چند راهکار و محور پژوهشی نیز به پژوهشگران و نگارندگان حوزه معارف و آموزه های معاشرت پیشنهاد می شود.