برگزیده‏هائی از نهج‏البلاغه (بخش سوم )

24 - منتخباتى از نهج البلاغه
مترجم: حسین کرمیار به زبان انگلیسى و آن را بنیاد بعثت در تهران در 103 صفحه چاپ کرده است.
25 - منتخباتى از نهج البلاغه
تالیف: علامه جلیل، ترجمان کلام الله مؤلف تفسیر شریف المیزان سید محمد حسین طباطبائى تبریزى، نزیل قم متوفاى 1402ه ق، آن را «ویلم جیستیک‏» به زبان انگلیسى ترجمه کرده و مؤسسه «محمدى تراست‏» در لندن چاپ کرده است.
26 - در مکتب على‏علیه السلام
انتخاب کننده مترجم به زبان فارسى، عالم فاضل میزا عمران علیزاده در سال 1396ه در تبریز در 142 صفحه چاپ شده است.
27 - بخشى از نهج البلاغه
انتخاب کننده و مترجم: دکتر اسدالله مبشرى. از نهج‏البلاغه وصیت امیرالمؤمنین‏علیه السلام به فرزندش امام مجتبى و عهدنامه مالک اشتر را برگزیده و به فارسى ترجمه کرده است و دفتر نشر فرهنگ اسلامى در تهران در سال 1396ه چاپ نموده است.
28 - 29 - روائع نهج البلاغه(زیبائى‏هاى نهج‏البلاغه)
تالیف: نویسنده معروف مسیحى «جورج جرداق‏» مؤلف کتاب «الامام على‏» برگزیده‏اى از نهج البلاغه. که در بیروت چاپ شده است و آن را محمد رضا انصارى به فارسى ترجمه کرده و به نام «زیبائى‏هاى نهج البلاغه‏» نامیده و در تهران چاپ شده است. همان کتاب را به همان نام فخرالدین حجازى نیز در 455 صفحه ترجمه کرده و در سال 1396ه ق چاپ شده است. (1)
30 - منتخب نهج البلاغه
یک نسخه خطى از آن در کتابخانه ملى پارس به شماره 443 موجود است. (2)
31 - منتخب نهج البلاغه
انتخاب کننده: محمود بن محمد تقى مشهدى. از نهج البلاغه برگزیده و در عهد عالمگیر سال 1172ه ق به فارسى برگردانده و نسخه خطى آن در کتابخانه امام رضاعلیه السلام در مشهد مقدس موجود است. (3)
32 - الخطب المنتخبة للاعیاد والجمعات
انتخاب کننده : حاج میرزا آقا، ابن کاظم زاهدى. از نهج البلاغه انتخاب کرده و به فارسى ترجمه کرده است و در سال 1376ه در تهران چاپ شده است.
33 - منتخب نهج البلاغه
خواجه صائن الدین على بن محمد بن افضل الدین محمد اصفهانى ترکهى متوفاى 830ه از نهج البلاغه بعضى کلمات قصار را انتخاب کرده و به فارسى ترجمه نموده است. (4)
34 - تحفة العابدین
مواعظى که از نهج البلاغه اقتباس شده است.
تالیف: سید مهدى ابن سید صالح طباطبائى حکیم نجفى متوفاى 1312ه . (5)
35 - الصیاغة من نهج البلاغه
تالیف: شیخ طه یاسین هنداوى. مقیم اهواز. فاضل، ادیب، نویسنده و شاعر.
بعضى از خطبه‏هاى نهج البلاغه را انتخاب کرده و شرح نموده و به این اسم نامیده است. (6)
مؤلف، کتاب دیگرى دارد درباره صحت انتساب محتواى نهج البلاغه به امیرالمؤمنین در دو جزء که آن را «هذا هو الحق‏» نامیده است.
36 - مستطرفات نهج البلاغه (المستطرفات فى شرح نهج الهداة)تالیف: شیخ فخرالدین بن محمد على بن احمد بن طریح طریحى رماحى مسیلمى نجفى، متوفاى 1081 یا 1085ه. (7)
37 - الروائع
برگزیده‏هاى ادبى است از نهج البلاغه که آن را «فؤاد افرام بستانى‏» در بیروت انتشار داده است و آن پنج فصل و هر فصل ده بخش که در مجموع پنجاه بخش انتشار یافته بخش اول از فصل اول: على بن ابى طالب و نهج البلاغه (به عنوان مقدمه) بعد برگزیده‏هاى خود را به ابواب و عناوین تقسیم کرده:
باب اول: الحکم والآراء: الحکم ، الآراء، القضاء والقدر، الایمان والکفر والشک والاستغفار، الانسان، المراة، قوام الدنیا، صفة‏الزاهدین، مدح‏الدنیا.
باب دوم: الرسائل والوصایا، الکتب، الوصایا، العلم والمال.
باب سوم: الخطب والادعیة. و مکرر در بیروت در تیراژ وسیع چاپ شده است.
38 - شرح النهج (شرح خطبه همام من النهج).
تالیف: فاضل شریف میرآصف قزوینى متوفاى 1136ه.
شرح خطبه همام از نهج‏البلاغه است. (8)
39 - شرح النهج (ترجمه عهدنامه مالک اشتر)
تالیف: میرزا محمد ابراهیم نواب تهرانى ملقب به «مدایح نگار» (بدایع‏نگار» (9) ابن محمد مهدى نواب (متوفاى 1299ه) عالم ادیب و مورخ فاضل و محدث متحبر. و داراى تالفات زیاد از جمله: 1 - فیض الدمع، در مقتل امام حسین‏علیه السلام که در سال 1286ه چاپ شده; 2 - خسروى نامه; 3 - عقداللئالى در تاریخ; 4 - ترجمه عهد الامام امیرالمؤمنین‏علیه السلام الى مالک الاشتر. مؤلف عهد نامه امام را به زبان فارسى شرح و ترجمه کرده و از آن در سال 1273 فارغ شده است.
مرحوم نواب اهل خیر بود و به پخش و نشر کتب دینى علاقمند بود و کتاب شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید در سال 1271ه به امر ایشان در تهران چاپ گردید. (10)
40 - شرح خطبه همام
مؤلف: میرزا ابو القاسم ابن میرزا احمد شیخ الاسلام اصطهباناتى. معاصر. (11)
41 - شرح خطبه شقشقیه
مؤلف: شیخ میرزا ابوالمعالى ابن علامه حاج محمد ابراهیم کلباسى خراسانى اصفهانى متوفاى 1315ه درکتاب «البدر التمام‏» ذکر کرده است. (12)
42 - دستور حکمت
مؤلف: شیخ احمد بن حافظ عقیلى ادیب کرمانى مؤلف کتاب «سالارنامه‏».
دستور حکمت، شرح فارسى عهدنامه مالک اشتر که به دستور «علاءالملک سید محمود خان طباطبائى تبریزى‏» تالیف کرده و در سال 1321ه ق چاپ شده است. (13)
43 - دستور حکومت
ترجمه و شرح عهدنامه امیرالمؤمنین به مالک اشتر.
مؤلف شیخ محمد على واعظ ابن على اصغر تهرانى، معروف به «همت‏آبادى‏».
مقاله‏اى را زیر عنوان «مقالة فى الکفر» پایان بخش کتابش قرار داده که در رد کتاب موسوم به «مقالة فی الاسلام‏» (14) است.
44 - دستور حکومت (دستور حکمت)
ترجمه عهدنامه مالک اشتر. مؤلف: میرزا محمد على خان بن میرزا محمد حسین خان ذکاء الملک معروف به «فروغى اصفهانى‏» و در ایران چاپ شده است. (15)
45 - دستور حکمت (ودستور حکومت)
ترجمه عهدنامه مالک اشتر(فارسى) از احمد بن حافظ عقیلى کرمانى متخلص به «ادیب‏» متوفاى 1329، و این کتاب در سال 1321ه ق چاپ شده است، خطبه آن از «ذکاء الملک فروغى‏» است. (16)
46 - دستور حکومت (ترجمه عهدنامه مالک اشتر)
(فرانسه) از سرهنگ صادقیان در سال 1335 چاپ شده است. (17)
47 - دستور حکومت (ترجمه عهدنامه مالک اشتر)
(انگلیسى) از سید باقرى در سال 1335 چاپ شده است. (18)
48 - دستور حکومت
ترجمه‏و شرح مالک اشتر (فارسى) نوشته شیخ محمد على واعظ همت آبادى، چاپ شده است. (19)
49 - تحفة الولى
شرح و ترجمه عهدنامه مالک اشتر.
تالیف: مولى محمد حسین ابن احمد بن محمد بن سمیع یزدى و در سال 1227ه در مشهد به امر والى آنجا شاهزاده «ولى میرزا» تالیف کرده است و اول آن چنین آغاز شده است: (طرازنده اورنک پادشاهى ممالک وسیعه سخن طرازى) و نسخه‏اى از آن در کتابخانه‏هاى کربلا دیده شده است. (20)
50 - آداب الملوک
فارسى در شرح عهدنامه مالک اشتر.
تالیف: سید میرزا رفیع الدین نظام العلماء ابن میرزا على اصغر بن میرزا رفیع بن میرزا ابوطالب وزیر ابن میرزا سلیم نائب الصدارة طباطبائى تبریزى(متوفاى 1326ه) و در سال 1320 در 323 صفحه چاپ شده است. (21)
پى‏نوشتها:
1) کتابشناسى ملى بهار و تابستان 1356، ص 89..
2) فهرست، ج‏2، ص 39..
3) الذریعة، ج‏14، ص 147 و ج 22، ص 442..
4) الذریعة، ج‏14، ص 140..
5) مصادر نهج البلاغه، ج‏1، ص 256..
6) تراثنا، شماره 4، سال 7، ص 61 فى رحاب نهج البلاغه..
7) الذریعة، ج‏21، ص 12..
8) الذریعة، ج‏14، ص 113..
9) المآثر والآثار، ص 140.
10) منتظم ناصرى، ج‏3، ص 76، المآثر والآثار، ص 186 - الکرام البررة، ج‏1، ص 23 - الذریعة، ج‏4، ص 118 و 119 - ج 14، ص 113..
11) الذریعة، ج‏14، ص 114..
12) الذریعة، ج‏14، ص 222..
13) الذریعة، ج‏8، ص 153 - ج 14، ص 115..
14) الذریعة، ج‏8، ص 153.
15) الذریعة، ج‏8، ص 153..
16) الذریعة، ج‏4، ص 118 - فهرست مشار، ج‏1، ص 1417..
17) الذریعة، ج‏16، ص 181 - فهرست مشار، ج‏1، ص 1418..
18) الذریعة، ج‏16، ص 181 - فهرست مشار، ج‏1، ص 1418..
19) الذریعة، ج‏8، ص 153 - و ج‏13، ص 374..
20) الذریعة، ج‏3، ص 480..
21) الذریعة، ج‏1، ص 29 و 30 و ج‏13، ص 274 و ج‏13، ص 126 - فهرست مشار، ج‏1، ص 23..