حاکمیت خوب

در این پژوهش میزان تحقق دولت الکترونیکی در ایران باتوجه به ویژگی های دیدارگاه1 وب سایت های دستگاه های اجرایی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای ارزیابی ویژگی های دیدارگاه های دستگاه های اجرایی مدل مراحل دولت الکترونیکی سازمان ملل به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در مجموع وزارتخانه ها و مؤسسه های دولتی در مراحل اولیه ی تحقق دولت الکترونیکی قرار دارند، اما تحقق دولت الکترونیکی از یک الگوی خطی پیروی نمی کند.

اعمال حاکمیت خوب نیازمند توجه و بررسی بخش های مختلف در سطح کشور است. هر چقدر سطح حاکمیت به سطح حاکمیت خوب نزدیک تر باشد بلوغ حاکمیت مناسب تر است. دانشگاه به عنوان یک نهاد آموزشی در سطح کشور نیازمند ارزیابی و تحلیل پیاده سازی حاکمیت خوب است. این پژوهش با هدف شناسایی و وزن دهی شاخص های حاکمیت دانشگاهی و ارزیابی آن انجام شده است. دانشگاه تهران به عنوان بزرگ ترین دانشگاه کشور به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. کلیه اعضای هیئت علمی رسمی این دانشگاه جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 110 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. بر اساس مصاحبه نیمه ساختارمند با خبرگان شاخص های اندازه گیری حاکمیت مشخص و به وسیله فرایند سلسله مراتبی فازی وزن آن ها محاسبه گردید. داده ها به وسیله ابزار پرسشنامه جمع آوری و بر اساس آزمون t آزمون فرضیه های پژوهش صورت گرفت. فرضیه اصلی پژوهش و پنج فرضیه فرعی در سطح اطمینان 95 درصد مورد تأیید قرار گرفتند. از جمله نتایج این پژوهش می توان به تعیین ابعاد ساختاری، پاسخ گویی، مدیریت، استقلال و مشارکت جهت ارزیابی حاکمیت دانشگاهی و هم چنین سطح مناسب حاکمیت دانشگاهی در دانشگاه تهران اشاره کرد.

نقش کلیدی پروژه های زیرساخت دولتی در ارتقاء رشد ناخالص ملی و نیل به توسعه یافتگی و همچنین حجم عظیم سرمایه گذاری موردنیازِ این دست پروژه ها، اهمیت اجرای کارا و اثربخش آنها را دوچندان ساخته است. مدیریت موفق این پروژه ها و خلق ارزش مطلوب از آنها در جهت منافع عمومی، در گرو حاکمیت خوب مجموعه پروژه ها می باشد که در سطحی کلان-تر از تک پروژه و در قالب پورتفولیوها اعمال می شود. بهره گیری از اصول حاکمیت خوب در این سطح، منجر به ارتقاء عملکرد پورتفولیو و نتایجی چون تخصیص بهینه ی منابع به پروژه ها در راستای ملزومات استراتژیک سازمان می شود. اما اعمال چنین حاکمیتی در بستر پیچیده دولتی، با موانعی افزون تر از بخش خصوصی مواجه است که شناسایی و تحلیل این موانع، راه را برای طراحی مدل های حاکمیتی متناسب هموار می سازد. برای تحقق این امر، از تجارب 18 نفر از خبرگان با سابقه 15 تا 25 سال تصدیِ پست های کلیدی تأثیرگذار بر حاکمیت پورتفولیوهای زیرساخت بهره گیری شد که به عنوان جامعه پژوهش و با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی-توسعه ای و از نوع پژوهش کیفی بوده و با روش شناسی پدیدارشناسی انجام شده است. داده های موردنیاز از طریق مصاحبه های نیمه-ساختاریافته جمع آوری و سپس تحلیل شدند. طبق نتایج پژوهش، موانع حاکمیت خوب پورتفولیوهای پروژه های زیرساخت در پنج گروه شامل: موانع رفتاری، موانع سازمانی، موانع اعتباری، موانع کلان ساختاری و موانع کلان راهبردی دسته بندی و در قالب یک الگوی ساختاری سه لایه ای ترسیم شد.

پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی است و هدفآن بررسی وضعیت استقلال (خودگردانی) واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین از حیث سازمانی، مالی، تأمین نیروی انسانی و مالی و همچنین میزان پاسخگویی ذی نفعان درونی دانشگاه است. ابتدا بر اساس مطالعه کتابخانه ای و با استفاده از مقالات و کتب، انواع استقلال و شاخص های آن استخراج شد و در اختیار 10 تن از خبرگان آموزش عالی جهت اظهارنظر قرار گرفت. در کنار این موضوع محقق از طریق بررسی اسناد، قوانین و مقررات دانشگاه آزاد اسلامی و مصاحبه با مدیران دانشگاهی به بررسی وضعیت استقلال سازمانی و پاسخگویی در دانشگاه آزاد پرداخت. سپس، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مرور بر مبانی نظری و نظر خبرگان تنظیم و در بین 30 نفر از نمونه آماری به صورت آزمایشی اجرا شد و ضریب آلفای کرونباخ 953/0 محاسبه شده، نشان از پایایی لازم را داشت. در نهایت پرسشنامه بین کلیه نمونه آماری (105 نفر) توزیع، اجرا و جمع آوری شد. داده های گردآوری شده با نرم افزار SPSS نسخه 18 با استفاده از آزمون t تک نمونه ای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان خودگردانی و پاسخگویی مورد نیاز برای حاکمیت خوب از نظر آزمودنی ها در سطح پایینی قرار دارد و بر همین اساس موضوع مورد تحلیل و بحث قرار گرفت و در نهایت پیشنهاد هایی ارائه شد.

هدف این پژوهش، شناسایی مهم ترین مولفه های اثرگذار بر پایداری انرژی و بررسی ارتباطات میان جنبه های پایداری انرژی با توجه به دیدگاه نهادی است. پژوهش حاضر، با تلفیق مدل سلسله مراتبی نهادی ویلیامسون و ارتباطات علّی توسعه پایدار انرژی آژانس بین المللی انرژی اتمی به دنبال ارائه چارچوبی است که با انتخاب 110 کشور توسعه یافته و درحال توسعه (بر اساس بیش ترین داده های موجود)، با روش حداقل مربعات جزئی، به بررسی مهم ترین مولفه ها و روابط میان پایداری نهادی، اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی می پردازد. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که نهادهای غیررسمی (سرمایه اجتماعی) و رسمی (حاکمیت خوب، فضای نهادی، و نهاد بازار) به عنوان مولفه های موثر بر پایداری انرژی، تاثیر مثبت و معناداری بر پایداری اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی سیستم های انرژی دارند. همچنین، اثرهای پایداری اقتصادی بر پایداری اجتماعی و تاثیر هر دوی آن ها بر پایداری زیست محیطی مثبت و معنادار است. به عبارتی دیگر، ارتقای جنبه های نهادی، اقتصادی، و اجتماعی پایداری با درجه های متفاوت، تاثیر مثبتی در ارتقای پایداری زیست محیطی ملّی و بین المللی دارند.

این مقاله در پی آن است تا ضمن بررسی اجمالی انتقادات وارده به نظریات «حکمرانی خوبِ» غربی، و با هدف دستیابی به نظریه ای اسلامی از حکمرانی، به مطالعه ی قرآن کریم پرداخته است. نظر به حجم آیات قرآن در توضیح ابعاد حکمرانی فرعونی، سعی شده با استخراج الگویی از آن به عنوان «حکمرانی بد»، به روشن شدن سر دیگر طیف که «حکمرانی خوب» پرداخته شود. باروش تحقیق موضوعی در قرآن، آیات مرتبط مورد تدبر قرارگرفته و پس از به دست آوردن مفاهیم اولیه و بازبینی آن ها، مدل حکمرانی فرعون با بهره گیری از استراتژی استدلال استعاره ای استخراج شد. در مدل به دست آمده روشن شد که حکمرانی از منظر قرآن دارای دو بعد باطنی و ظاهری است و باطن آن که معادل نسبت حکمرانی با خداوند است، ظاهر آن که همانا نسبتش با مردم را شامل می شود، متجلی می شود. هر یک از این ابعاد دارای سه بخش نگرش، رویکرد و عملکرد هستند که بر یکدیگر اثر می گذارند.