مطالب مرتبط با کلیدواژه

مشرق زمین


۱.

بررسی مضامین اسلامی در برخی آثار فیودور داستایفسکی و علل گرایش نویسنده به آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسلام همزاد یادداشت های خانه اموات مشرق زمین داستایفسکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۱ تعداد دانلود : ۸۰۷
مقاله‘ ابتدا به بررسی زندگی شخصی و ادبی فیودور داستایفسکی و سپس با توجه به شرایط زندگی نویسنده‘ به علل گرایشات مذهبی نویسنده که منجر به خلق آثار مذهبی و فلسفی وی شده اند‘ می پردازد. در ادامه به دلیل علاقه و روی آوری نویسنده به قرآن که نخستین با ردر تبعید با این کتاب آسمانی آشنا شد‘ اشاره می شود. آشنایی با شرق شناسان‘ علاقه به مشرق زمین و تاثیر پذیری از مطالب ادبی قرن نوزده درباره دین اسلام و پیامبر(ص) آن ‘ باعث شد تا داستایفسکی در آثار خودر به مضامین اسلامی اشاراتی داشته باشد. بازتاب تاثیرپذیری از آثار ادبی اسلامی ‘ از اثر همزاد شروع‘ و به آخرین جلد یادداشت های نویسنده ختم شده است. در همزاد و یادداشت های خانه اموات ‘ داستایفسکی به کمک برخی از مضامین اسلامی‘ نظرات خود را درباره پیامبر اسلام و رسالت حضرت عیسی(ع) بیان می کند. داستایفسکی در همزاد‘ با تقسیم شخصیت قهرمان به دو قسمت ‘ آقای گال یادکین واقعی وخیالی‘ نشان داده است که رفتارهای ضد اخلاقی مثل فریب‘ ریا‘ خشونت باعث بروز مشکلات بسیاری برای افراد شریف‘ متواضع و درست کار در اجتماع می شود. در یادداشت های خانه اموات‘ او با استناد به آیات قرآن از رسالت حضرت عیسی (ع) و معجزات او سخن می گوید که نشان از تاثیر پذیری داستایفسکی از مسلمانانی دارد‘ که او در زمان تبعید با آن ها تماس داشت.
۲.

از مشرق زمین ویران تا ویرانه های مشرق زمین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سفرنامه رمانتیسم استعمارگرایی مشرق زمین ویرانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۲
این مقاله به تحلیل دلایلی می‏پردازد که حضور همیشگی موضوع ویرانه‏ها در سفرنامه‏های مشرق زمین از قرن 17 تا 19را اثبات می‏کنند: تمام متون حضور مسحور کننده بناهای ویران شده، شهرها و روستاهای تخریب شده را بسط و گسترش می‏بخشند. در قرن 18، این تصویر در متنی مشهور از «ولنه» بنام «ویرانه‏ها» و در ادبیات توسط رمانتیک‏های مشهور تحلیل و بررسی شده است. تصویر که در قرن 17 دارای مفهوم منفی دارد، در قرن 18 تا اندازه‏ای مثبت می‏شود تا در دوره رمانتیسم به تفکری بیهوده بدل شود. «نظریه ادبی ویرانه‏ها» با گرایش به فرهنگ خارجی و نوعی مالیخولیایی و ذهنیتی پیش استعماری که در شرق ویران شده، نه تنها گذشته اروپا را می‏یابد، بلکه تضمین می‏کند تا از بقایای تمدن‏های بشری صیانت کند. (اروپا در مشرق زمین بقایای گذشته خود را دید و خواست تا بقایای تمدن‏های درخشان کهن را از آسیب مصون نگه دارد.)
۳.

پیامدهای استعماری اروپاییان در مشرق زمین و ایران

کلیدواژه‌ها: اروپا مشرق زمین استعمار ایران هندوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
گسترش سرمایه داری(صنعتی وتجاری) اروپا به عنوان یک پدیده اقتصادی واجتماعی پیامدهای فراوان و گوناگونی در اروپا و جهان به دنبال داشت. دگرگونی های بزرگی در صنعت، کشاورزی، تولید، حمل و نقل، و....ایجاد نمود. به مناسبات فئودالی پایان داد و در نهایت شکل تازه ای از استعمار را رقم زد. استعمار به معنای عمران و آبادانی است و استعمارگران مدعی اند که درکشورهای «عقب افتاده» عمران و آبادانی و برای مردم این کشورها رفاه به ارمغان آورده اند! این ادعا به تعبیری قابل تأمل است، اما یقیناً نیت و هدف اصلی آنها بر سازندگی مستعمرات نبوده است! توضیح اینکه: پس از انقلاب صنعتی، تولید به شکل بی سابقه ای افزایش می یابد بنابراین1-آنها برای فروش تولیدات خود نیامند بازار می شوند2- منابع و معادن اروپا جوابگوی نیازکارخانه های صنعتی نیستند، پس صاحبان این صنایع بیش از پیش رو به مشرق زمین می آورند. اما دستیابی به این کار چندان ساده نبود. ابتدا باید مشرق زمین را از تولید کالا بازدارند، سپس برای فروش کالاهای خود در این کشورها (هند و ایران و...) امکاناتی را فراهم آورند، آنها در این راه هرکاری را جایز می دانستند. حاکمان و درباریان نالایق، بی تدبیر، عشرت طلب و بی سواد این کشورها برای نفع شخصی خود، ننگین ترین قراردادها که کشور را به نابودی       می کشاند با اروپائیان منعقد می کردند. اروپائیان برای اجرای این قراردادها، پیش از هر چیز نیاز داشتند تا این جوامع غیرمصرفی را به یک جامعه ی مصرفی تبدیل کنند. بنابراین تسلط همه جانبه اروپاییان در مشرق زمین از اصلی ترین پیامدهای استعمار بود! اما چگونه این واقعه رخ داد؟ پیامدهای آن چه بود؟ چرا برخی معتقدند امروز دیگر دوران استعمار به سرآمده است؟ چه عواملی غیر از استعمار در عقب ماندگی مشرق زمین مؤثر بوده است ؟ تلاش بر این است تا به این پرسش ها پاسخ داده شود. 
۴.

رویکرد سنتی حفاظت معماری در مشرق زمین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رویکرد سنتی حفاظت معماری زمینه فرهنگی مشرق زمین اصول مدرن حفاظت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
اندیشه حفاظت معماری در سده های 17 و 18 در اروپا شکل گرفت و در سده بیستم در قالب منشورهای آتن و ونیز به جهان عرضه گردید. برخی کشورهای شرقی اصول این منشورها را تا اندازه ای مغایر با برخی سنت های حفاظت معماری خود می دیدند و همین امر موجب به چالش کشیده شدن اندیشه مرسوم در زمینه حفاظت و شکل گیری سند اصالت نارا گردید که به احترام بر تنوع فرهنگی و زمینه فرهنگی تأکید می کرد. حال پرسش اینجاست که رویکرد سنتی حفاظت معماری در کشورهای شرقی دارای چه ویژگی ها و مغایرت هایی است؟ از آنجایی که توجه به زمینه فرهنگی بسیار مورد تأکید است، لذا شناخت ویژگی های رویکرد شرقی و شیوه های سنتی حفاظت معماری در شرق برای شناخت زمینه فرهنگی کشورهای شرقی ضرورت دارد. از این رو هدف این مطالعه شناخت ویژگی های رویکرد سنتی برخی کشورهای شرقی از جمله ایران و مغایرت های آنها با اصول مدرن حفاظت است تا بتوان تا اندازه ای به شناخت زمینه فرهنگی مشرق زمین در حفاظت معماری دست یافت. این پژوهش از نوع بنیادی و به صورت  کیفی و استقرایی انجام می شود که بخشی از آن مطالعه مروری است و از آنجایی که در رابطه با ایران در این زمینه مطالعه ای انجام نگرفته، بخش مربوط به ایران با کدگزاری و مقوله بندی روش نظریه زمینه ای انجام می شود. در پایان جمع بندی مطالعه نشان دهنده آن است که وجه تمایز شرق در حوزه حفاظت میراث، در توجه بیشتر به ناملموس ها و معنویات است که مغایرت هایی با برخی اصول مدرن حفاظت معماری مانند منشور ونیز که دربردارنده گرایش ماده گرایانه ست دارد. مفاهیم و باورهایی چون فناپذیری در شرق نقشی کلیدی در نگاه به میراث مادی گذشته داشته است. ایران نیز به عنوان یک کشور شرقی جنبه هایی از رویکرد شرقی را در سنت های حفاظت خود داشته و با ویژگی هایی چون تزئین بنای تاریخی از منحصربه فردی خاص خود نیز برخوردار است.
۵.

بررسی مفهوم و ماهیت گناه و چگونگی پاکی از آن در اساطیر مشرق زمین(ژاپن، چین، هند، ایران و بین النهرین)

کلیدواژه‌ها: انسان تطهیر خدا گناه مشرق زمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۵
یکی از دغدغه های بشر از دیرباز شناخت گناه، پیامدهای آن و چگونگی پاک شدن از گناه بوده است. با توجه به اهمیت شناخت این مفهوم در باور انسان های نخستین، نگارندگان، نخست به روش کتاب خانه ای به بررسی منابع و اسناد مختلف مربوط به اساطیر ملل مشرق زمین پرداخته و سپس با رویکرد توصیفی- تحلیلی این موضوع را واکاوی کرده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد: 1- در اساطیر ژاپن، گناه بزرگ، ناپاکی بود که معانی گوناگونی دارد. گناه، عملی بود که به طور آشکار زشت باشد. تطهیر در ژاپن به وسیله ی شست و شو، ریاضت و یا اهدای هدایا انجام می شود. 2- در اساطیر چین، به نظر می-رسد گناه نخستین، خوردن گوشت ورزاو است. در چین، بحث زیادی درباره ی گناه و چند و چون آن نیست. تکبر، تحدی، و خودکشی از گناهان یاد شده در اساطیر چین است. 3- در اساطیر ایران، نخستین گناه، دروغ گویی است. از دید ایرانیان باستان، گناه تنها به معنای نافرمانی در برابر خدا نیست و انسان می تواند در برخورد با خودش و سایر موجودات نیز مرتکب گناه شود. انسان با کردار نیک صاحب فره می شود و به واسطه ی گناه، فرّه از او می گریزد. در اساطیر ایران آب، آتش و فلزات مذاب از مطهرات هستند. 4- در اساطیر بین النهرین، تعریف دقیقی از گناه نمی شود. شکستن بال باد جنوب و محروم شدن از جاودانگی، گناه نخستین است و مزاحمت برای خواب خدا و رویارویی با خدایان از مشهودترین گناهان است. 5- در اساطیر هند، وارونا، آفریدگان را بر اساس مجموعه قوانینی به نام ریتا قضاوت می کند. وضعیت گناه در چهار دوره قابل بررسی است که هر چه به دوره ی پایانی نزدیک می-شویم، گناهان بیشتر می شود. در این میان، حتی خدایان نیز از ارتکاب به گناه به دور نیستند. پاک شدن از این گناهان به دو شیوه ی تطهیر در رودخانه ی گنگ و تطهیر به کمک نیروی ذهنی وارونا، انجام می شود.